☉ Basauri
Saioa Hernandez: “Ezinbestekoa da haurrei sexualitatearen mugak azaltzea, euren nahiei muzin egin gabe”
Basauriko sexu informazio bulegoko koordinatzailea da Saioa Hernandez sexologoa. Sexu hezkuntza eskoletan lantzeko komikia sortu du, Saioz saio izenekoa.
Basauriko sexu informazio bulegoko koordinatzailea da Saioa Hernandez sexologoa. Sexu hezkuntza eskoletan lantzeko komikia sortu du, Saioz saio izenekoa
Sexualitatea gure bizitzaren parte eta osagaia da, baina ikasgeletan ez dauka izan beharko lukeen presentzia. Zer esanahi dauka sexualitate hitzak etxeko txikienentzat? Tabua ote da oraindik ere gurean? Zein da gurasook izan beharko genukeen papera? Saioa Hernandezi zalantza eta kezkez beteriko galderak bota dizkiogu eta haren ekarpena oso probetxugarria izan da.
Zein da sexu hezkuntzaren xedea?
Gure gizartean ikasgai ez denez, umeek kostata ulertzen dituzte oinarrizko kontzeptuak, dena nahasten dute. Funtsezkoa da termino horiek bereiztea eta sexua identitatearekin eta eratze edo prozesu batekin lotzea. Aniztasunaren azalpena ere oso garrantzitsua da, gizonezkoa edo emakumezkoa izateko modu anitzak daudela eta bata zein bestearen ezaugarriak edozein pertsonatan eman daitezkeela. Gurean antzinako ereduak gailentzen dira oraindik ere eta gai askok tabu izaten jarraitzen dute. Ugalketan geratu ginen eta sexua hori baino askoz gehiago da. Kontzeptu ezberdinei izena jarri eta esplikazio bat ematea da helburua.
Zer esanahi dauka sexua hitzak gaur egungo haurrentzat?
Gehienei barregura ematen dieten hitzak (zakila, alua eta abar) etortzen zaizkie burura eta, lehen aipatu dudan bezala, ugalketa hutsa. Gutxik lotzen dute maitasunarekin edo desirarekin. Erakarpena, adibidez, nahiz eta lehen pertsonan bizi, ez dute sexuaren zaku berean sartzen. Zail egiten zaie hainbat sentimendu identifikatu eta kokatzea.
Beharrezkoa ikusten duzu sexu-hezkuntza irakasgai bihurtzea? Hutsunea handia omen da.
Bai, egiten diren gauzak oso puntualak dira eta garatu beharreko gaiak oso potoloak direnez 10 edo 12 orduko programak motz geratzen dira. Ez dezala inork pentsa hain denbora gutxian asko ikasiko dutenik. Irakasgai bihurtzea urrun ikusten dut, garai batean ‘herritartasun’ izenekoa ezartzea eztabaidagai egon zelako politikarien artean, baina sexualitatearena ez da inoiz mahai gainean egon. Kontutan hartu beharra dago erlijioa oztopo handia dela.
Zer esango zenieke seme-alabak sexu askatasunean hezi nahi dituzten gurasoei? Gakorik? Gomendiorik?
Seme-alabak askatasunean heztea zaila da orokorrean eta sexualitateari dagokionez gauza bera gertatzen da; mugak erakutsi eta azaldu behar dira, baina aldi berean euren nahiei muzin egin gabe.
Askotan gurasoek eurek asmatzen dituzte mugak. Ezin diegu umeen gurariei beldurrarekin aurre egin. Teknologiak egoera erabat aldatu du eta helduen jarrerak eramankorra izan behar du, umeei euren kabuz hausnartzen utzi.
Komenigarria ote da, sexuaz hitz egiten ari garenean, umeekin metaforak erabiltzea?
Umearen arabera. Ume batzuek, nahiz eta oso txikiak izan, hitz-jokoak ulertzen dituzte, baina beste batzuek ez. Metaforak ondo daude kontatu nahi dugunaren mezua ulertu eta etorkizunean gogora dezaten. Benetako mezua ulertzeko ez baldin bada, ez dira oso gomendagarriak.
Xedea umeek sexualitatea askatasun osoz bizitzea bada, zein izango litzateke eurei zuzendutako azalpena?
Ez dut uste sexualitatea arratsalde batean azaldu beharreko kontua denik, hots, ez da egun bateko azalpena. Eguneroko prozesua edo lana da, bizipenak eurekin komentatu behar dira, normaltasun osoz. Adibidez, gure inguruko bi lagun maitemintzen badira, hor maitasunaz hitz egiteko aitzakia izango dugu edo, esaterako, gure semeari zakila tente jartzen bazaio, horri izen eta azalpen bat eman. Ez daukagu etxeko txikienekin sexuaz hitz egiteko ohiturarik, eta hori da gakoetako bat. Eta sexuaz diodanean ez naiz bakarrik euren sexualitateari buruz ari, gure esperientziak aipatzea ere onuragarria da.
Zer da ‘Saioz saio’? Nola jaio zen?
Sexu hezkuntza egiten hasi eta urte batzuetara material baten beharra sumatu genuen. Umeekin lantzeko zegoena desegokia eta eskasa zen, eta euskaraz, ezertxo ere ez. Lehenengo pausoa eskoletan entzuten genuena jasotzea izan zen: zalantzak, komentarioak eta abar. Nik gidoi bat prestatu nuen, Eider Eibar irudigilearekin eta Xabier Lozano Errespetuz-eko kidearekin jarri nintzen harremanetan eta hortik story-board-a sortu zen. ‘Saioz saio’ komikia iazko martxoan aurkeztu genuen.
Zein da komikiaren helburua?
Kontzeptu ezberdinak azaltzeko eta identifikatzeko bitartekoa da. Fantasiari eta ideiei irudiak jartzen dizkie. Umeen intimitatea hobeto ezagutzeko tresna ere bada, askotan eskolan komentatzen duten hori ez luketelako inoiz gurasoen aurrean esango.
Nori zuzenduta dago?
4., 5. eta 6. mailakoentzat (10, 11, eta 12 urte) egokia da. Batzuk normaltasun osoz hartu dute baina beste batzuen ustez pornografikoegia da (barreak). Haurrentzako marrazkiak dira, Eider Eibar haurren liburuetako irudigilea ere bada.
Zeintzuk dira jorratzen dituen gai nagusiak?
Umeen komentarioez gain, sexu identitatea eta aniztasuna lantzeko dinamikak, azalpenak, anekdotak agertzen dira. Pertsonaia ezberdinak agertzen dira eta bakoitzak bere istorioa dauka. Komiki baten aurreneko atala baino ez da, gozamena, erotismoa edo harremanak bezalako kontzeptuak ez dira gehiegi lantzen. Asmoa beste atal batzuk argitaratzea da, eta gai horiek sakontzea.
Harrera ona izan du.
Bai, batez ere eskoletan erabiltzeko komikia da. Getxoko 10 bat eskoletan erabili dugu eta oso gustura irakurri dute, labur egin zaie eta batzuek etxera eramateko baimena eskatu dute. Basauriko eskoletara ere bidali da, baina oraindik ez dakigu erabili duten edo ez, daturik ez dugu. Aurten Etxegarai ikastetxeko 6. mailakoekin erabiliko dugu, Marieneara hurbilduko baitira sexu hezkuntzako hainbat saiotan parte hartzera. Ea eurekin ere ondo funtzionatzen duen.
Non eta nola eskura daiteke?
Errespetuz elkarteak, Aldundiak eta Hagitz Proiektuak elkarlanean egindako komikia da. Errespetuz eta Hagitz elkarteetako blogetan PDFan deskarga daiteke eta liburuxka nahi bada, Errespetuz-eko egoitzan ale batzuk geratzen dira oraindik ere.
Noizko gurasoontzako komikia gida?
‘Saioz saio’ko protagonista nagusiak umeak dira, baina gurasoentzat ere tresna baliagarria izan daiteke. Gurasoak komikia irakurtzera animatzen ditut, eurek ere hausnartzeko eta ikasteko baliatuko baitute.
Sexu-erasoek egunkarien lehen orrialdeak betetzen dituzte ia egunero eta batzuetan adingabeak dira albiste horien protagonistak. Zein da zure ustez eraso horien jatorria? Zer egin daiteke?
Gai potentea da eta galdera zaila. Jatorri nagusiak indarkeria eta matxismoa dira. Gurea ez da besteak errespetatzeko hezita dagoen gizartea eta bortizkeriara ohituta gaude. Sexualitate kontuetan nekez jakin daiteke jatorria; ikerketak egiteko poliziak ematen dituen datuak eskasak direlako, eta, ondorioz, oso gutxi ikertu delako. Teoriak, ordea, ugariak eta bestelakoak dira.
Nire ustez garrantzitsua da seme-alabei bi motatako erotismoak daudela azaltzea: helduena eta eurena. Lehenengoak helburua eta kontzientzia dauka eta bigarrengoan jolasa eta kuriositatea gailendu beharko lirateke.
Zein da Basauriko sexu bulegoan duzun eginkizuna?
Alde batetik sexu arreta eta aholkularitza eskaintzen dut, banaka zein bikoteka, eta bestetik parekotasunak dituzten talde txikiak sortu eta dinamizatzen ditut. Osasun sexuala lantzeko hainbat ekintza, hitzaldi eta tailerrak antolatzen ditugu, baita aniztasun sexuala bisibilizatzeko ekintzak ere.
☉ Basauri
Argazkiak / 2.000 ikasletik gora egin dute Korrika Txikia Basaurin
Kolore uholdea izan da gaur arratsaldean Basaurin. Arrazoia? Korrika Txikia! Ikusi GEURIAn atera ditugun 60 argazki (eta zuzenekoa!)
Kolore uholdea izan da gaur arratsaldean Basaurin. Arrazoia? Korrika Txikia! Herriko 2.000 ikasletik gora egin dute bat euskararen aldeko ekimenarekin.
Aurten Bizkotxalde ikastetxeko ikasleek eraman dute lekukoa, eta euren atzetik herriko beste ikastetxeetako ikasleak, irakasleak eta baita gurasoak ere!
Ikusi GEURIAn atera ditugun 60 argazki! Topatu zaitez (edo zure seme-alaba)!
Ver esta publicación en Instagram
☉ Basauri
Foruak eta Kareaga Goikoa kaleen arteko igogailua martxan dago jada Basaurin
Igogailua bertikala da eta lau geraleku ditu. Guztira 13 lagunentzako lekua du
Foruak eta Kareaga Goikoa kaleen arteko igogailua martxan dago gaurtik. Lanak iazko martxoan hasi zituzten eta urtebete ondoren bukatu dituzte.
Igogailua bertikala da eta lau geraleku ditu: behekoa, Foruak kalean; hurrengoa Kareaga Goikoa kaleko 105. atarira sarbidea ematen duena; bestea garajeetara sartzeko geralekua; eta, azkenik, goiko geralekua, Kareaga Goikoa kalean. Guztira 13 lagunentzako lekua du igogailuak.
“Igogailuak beirazko estaldura du aurrealdeetan eta aluminiozko panelak alboetan, aurrez aurre dauden etxebizitzei pribatutasun handiagoa emateko”, diote udal ordezkariek, eta gaineratu dute 13,24 metroko desnibela saihestu eta irigarritasuna hobetzen duela.
Basauriko Udalak milioi bat euroko inbertsioa egin du esku hartze honetan. Udalerriko zortzigarren hiri-igogailua da.
Udal arduradunen arabera, laster bederatzigarren igailua jarriko dute martxan: San Migel mendebaldekoa, alegia. Era berean, pasa den astean iragarri zuen Udalak lau igogailu eraikitzeko asmoa duela Kareaga eta Basozelai auzoak lotzeko.
☉ Basauri
Argazkiak / Herriko Taldeak eta Sofia Otero omendu dituzte 25. Ixatxak Sarietan, Basaurin
Ixatxak Sarien 25. edizioa izan da gaur, martxoak 17. Aurten Herriko Taldeak eta Sofia Otero omendu dituzte. Ekitaldian Basauri Koral Elkarteak, Danbolin Txistulari Elkarteak eta Edurre Dantza Taldeak parte hartu dute, aurreko edizioetan bezala.
San Jose ikastetxeko Ikasle Ohien Elkarteak banatzen ditu sariok; iaz azken sariak banatu zituztela esan zuten, baina elkarteko batzordea berritu eta sariak errepikatu dituzte.
☉ Basauri
Lau igogailu eraikiko ditu Basauriko Udalak Kareaga eta Basozelai auzoak lotzeko
Bosgarren igogailu bat eraikitzea ere aurreikusten du Basauriko Udalak. Igogailuak hiru urte eta erdian eraikita egon litezke eta inbertsioa 5 eta 7 milioi euro artekoa izango da
Kareagako bizilagunek urteak daramatzate auzoko irisgarritasuna hobetzeko igogailu eske. Zehazki, 2018tik.
Urte hauetan zehar zenbait proposamenen berri izan dute, baina gaur, bost urte ondoren, egingarri izan daitekeen proiektu baten berri izan dute.
Basauriko udal gobernu taldea Kareaga eta Basozelaiko bizilagunekin bildu da bi auzoak modu irisgarrian lotuko dituen konponbide teknikoaren berri emateko. Bilera irekia izan da Kareagako parrokian. Bertan izan dira gobernu taldeko zinegotziak, Unai Pomposo Udaleko ingeniaria, oposizioko ordezkariak eta auzotarrak.
Kanpoko ingeniaritzako enpresa batek alternatiben bideragarritasun teknikoak aztertu ditu azken hilabeteetan, eta azterlan horren ondorioak aztertu ondoren, Basauriko Udalak gutxienez lau igogailu eraikiko ditu lursail publikoan.
Lau igogailu horien kokapena izango da: lehen igogailuak Karmelo Torre kaleko haurren parkea (parrokia ondokoa) eta bidegorria lotuko ditu; bigarrenak bidegorria eta Bidasoa Ibaia kalea; hirugarrenak Iparragirre eta Jazinto Benabente kaleak; eta laugarrenak Jazinto Benabente eta Axular.
“Lehen igogailua Karmelo Torreren haur-jolasen eta elizaren arteko gunetik aterako da, eta, horren ondoren, beste hiru igogailu igoko dira bidegorritik Jazinto Benabenteren atzealdera, eta hortik Basozelaiko Axular kalera”, dio Unai Pomposo udal ingeniariak. Igogailu bakoitza pasabide batek lagunduko du.
Bosgarren igogailu bat
Lau igogailu horiez gain, bosgarren bat eraikitzea ere aurreikusten du udal gobernu taldeak: “Elizaren atzeko aldeko bidegorria (lursail pribatua) eta Karmelo Torreren 19. eta 21. atariak lotuko lituzte bosgarren igogailuak, baina horretarako jabeen baimena beharko genuke”, dio Zuriñe Goikoetxea Hirigintza arloko zinegotziak, eta gaineratu du aukera horrek ere “hobekuntzak” ekarriko lituzkeela bidegorrian.
Bost igogailu hauen kokalekua zehatza ez dela jakinarazi du Asier Iragorri alkateak: “Hau azterketa baten aurkezpen publikoa izan da. Ondoren, proiektuaren idazketa lizitatu beharko genuke, eta gero hasiko ginateke obrekin”.
Epeez galdetuta, gaurtik hasita gutxienez lehen lau igogailuak hiru urte eta erdian eraikita egon litezke; hau da, 2027rako. “Gauzak ondo bidean, urte eta erdian proiektu zehatz bat izan genezake, eta ideia da lehen lau igogailuen obrak aldi berean hastea”, dio Iragorrik.
Basauriko Udalak 5 eta 7 milioi euro arteko inbertsioa egingo du esku hartze honetan.
Kareaga Auzo Elkarteko kideak “pozik” agertu dira Udalak aurkeztutako proposamenarekin: “Bost urtetan geldirik egon da gaia, eta orain urrats garrantzitsu bat eman da. Azterketa sakon aztertu behar dugu balorazio bat eman aurretik, baina aurrerapauso bat eman dela uste dugu”, diote.
Baztertutako proposamenak
Hainbat proposamen baloratu dituztela adierazi du Unai Pomposo udal ingenariak aurkezpen publikoan. “Horietako bat arrapala mekanikoak jartzeko aukera zen, baina ondorioztatu da aukera horrek ez duela irisgarritasun unibertsala ematen, igotzeko baino ez liratekeelako izango. Gainera, Karmelo Torre kaleko espaloi bakoitiko aparkalekuak kendu beharko lirateke”, dio Pomposok.
Igogailu inklinatu bat jartzea ere baloratu dute, baina kostua handiagoa dela eta egitea “zailagoa” izango litzatekeela azaldu du Pomposok, “mendi-hegalaren zati bat kendu eta lur pribatuan eraiki beharko litzatekeelako”.
Etxebizitzen atzealdetik igogailu bertikalak jartzeko proposamenari dagokionez, atarietarako sarbide zuzenik ez luketela izango adierazi du Pomposok: “Herritarrek jende gutxi dabilen eremuak zeharkatu beharko lituzkete, eta hori segurtasun-arazo litzateke. Aukera hori ez da oso funtzionala, egiteko konplexua da, eta, gainera, igogailuak lur pribatutik joango lirateke”.
“Anbulatorioaren eta Karmelo Torreko goiko aldean dauden etxebizitzen arteko irisgarritasuna hobetzeko aukerarik egokiena igogailu bertikala litzateke, erabilera publikoko plaza pribatuan sortuko liratekeen bi pasabiderekin. Baina aukera hori baztertu egin da, jabeen erkidegoaren baimenik ez dagoelako”, dio udal ingeniariak.
“Ingeniaritzaren txostenaren ondorioetan zehazten da igogailu bertikalek irisgarritasun unibertsala konponduko luketela, eta hainbat proposamen jaso dira, eremu desberdinetarako sarbidea ematen dutenak eta banaka edo konbinatuta egin daitezkeenak”, dio.
☉ Basauri
Unai Arroita basauriarra entrenatzaile onena izendatu dute Bizkaia Kirol Sarietan
Arroitak urrezko 14 domina eta zilarrezko hiru irabazi izan ditu Euskadiko txapelketetan 2008tik 2020ra artean kadete, junior, sub21 eta absolutu kategorietan
Unai Arroita Larrinaga Basauriko The Masters gimnasioko kideak entrenatzaile onenaren saria jaso du Bizkaiko Kirol Sarietan. Sari-banaketa joan den martxoaren 11n egin zuten eta Arroita harrituta agertu da aintzatespen honen aurrean: “Oso pozik jaso dut sari hau, eta egia esan, ez nuen espero”, aitortu dio GEURIAri Basauriko kirolariak. Bigarren aldia da Federazioak sari hau jasotzeko gomendatzen duela: “Aurreko aldian saria jasotzeko proposatu ninduten baina boxeoko entrenatzaileak jaso zuen saria”.
Joan den astean Diputaziotik deitu zuten Arroita, saria jasoko zuela iragarriz. “Ilusio handiagoa egiten dit argazkietan kirolariekin euren garaipenak ospatzen agertzea sari indibidualak jasotzea baino; oraingo honetan, ordea, kirolariek nire saria ospatu eta nirekin agertu dira argazkian”, azaldu du pozik Basaurikoak.
Unai Arroita: “Oraingo honetan, kirolariek nire saria ospatu eta nirekin agertu dira argazkian”
Arroitak kargu ugari bete izan ditu kirolaren esparruan lanean hasi zenetik: Basauriko The Masters gimnasioko entrenatzailea izateaz gainera 2017an Espainiako Selekzioko entrenatzailea izan zen Egipton; 2017tik gaur egun arte Euskadiko selekzioko kadete eta junior kategorietako hautatzailea da; 2020tik Euskadiko hautatzaile absolutua da eta Euskadiko Unibertsitate selekzioko hautatzailea 2019tik gaur egun arte.
Basauriarrak marka nagusi bi hautsi ditu: alde batetik, selekzio nazional batekin mundu mailako txapelketa batera joan den entrenatzaile gazteena izan da 21 urterekin. Beste alde batetik, Euskadiko lehen entrenatzailea izan da Euskadiko Txapelketako kategoria guztiak irabazten.
Kirolari modura, Espainiako selekzioko junior kategorian debutatu zuen 2012an eta zilarrezko domina bi eta brontzezko beste bi irabazi ditu Espainiako junior kategorietako txapelketetan. 2015ean zilarrezko domina irabazi zuen 21 urte azpiko Espainiako txapelketan. 2016an brontzezko domina irabazi zuen Espainiako txapelketa absolutuan. Euskadiko txapelketei dagokienez, Arroitak urrezko 14 domina eta zilarrezko hiru irabazi izan ditu 2008tik 2020ra artean kadete, junior, sub21 eta absolutu kategorietan.
Apirilean, Estoniara
Arroitaren hurrengo erronka Estonian dago. Apirilean bertara joango da The Masterseko kirolariekin taekwondoko Presidente Kopa jokatzera. Txapelketa horretan lehen hiru postuak lortuko dituzten kirolariak Europako Txapelketarako sailkatuko dira zuzenean.