Sareak

☉ Galdakao

Marije Olangua: “Pentsionista eta emakumea izatea zigor bikoitza da”

Marije Olangua pentsionista da 2005. urtetik. Pentsio duina kobratzen duela dio, baina astelehenero borrokan dihardu besteon eskubideak aldarrikatzen.

|

astelehenero borrokan dihardu Marije Olanguak pentsionisten eskubideak aldarrikatzen // Argazkia: Geuria

Marije Olangua pentsionista da 2005. urtetik. Pentsio duina kobratzen duela dio, baina astelehenero borrokan dihardu besteon eskubideak aldarrikatzen

Galdakaon 2.000 pentsionista inguru daude. Horietako bat da Marije Olangua (Galdakao, 1947). Astelehenero kontzentrazioak egiten dituzte Galdakaoko pentsionistek udaletxe aurrean eta hilean behin manifestazioa egiten dute herrian barrena. “Astelehenero 200-300 pertsona biltzen gara pentsio publiko duinen alde”, dio Olanguak: “Guregatik, gure seme-alabengatik eta gure bilobengatik”. Pentsionista eta emakumea izatea zigor bikoitza dela dio Olanguak. Berak pentsio duina du, baina beste pentsionisten borrokarekin bat egiten du astelehenero.

Zenbat urte egin dituzu lanean?
Guztira 44 urte eman nituen lanean Formican, Galdakaon. 14 urte nituela sartu nintzen lantegira eta 58 urterekin joan nintzen. Itundutako kaleratzea izan zen, eta bi urte eman nituen lan-etenaldian. Hau da, 60 urterekin aurrejubilatu nintzen.

Eta ordutik pentsioa kobratzen duzu.
Bai. Gaur egun 71 urte ditut, beraz, 13 urte eta erdi dira pentsionista naizela. Nire kasuan, pentsio duina daukat, nahiz eta urtetik urtera txikiagoa den. Baina ulertzen dut pentsionista gehienek ez dutela behar beste kobratzen.

Normalean pentsionista batek zenbat kobratzen du?
Kasu desberdinak daude, noski. Nire bizipenei dagokienez, Formica zentzu horretan oso enpresa ona izan zen. 14 urterekin kontratatu nindutenetik, lehen egunetik kotizatzen hasi nintzen. Hala, gaur egun pentsio duina kobratzen dut: 1.400 euro. Eta horrez gain, nire senarraren pentsioa ere kobratzen dut: 795 euro. Alarguna izateagatik kobratzen dut nire senarraren pentsioa.

Hala ere, pentsionista guztiak ez daude zure egoera berean.
Ez. Gehiengoa ez da pentsio duin batera iristen. Adibidez, nik ez banu nire pentsio propioa izango, nire senarraren pentsioarekin bakarrik ez nintzateke hilabete bukaerara iritsiko. Eta egoera horretan hainbat emakume daude: inoiz kotizatu ez eta etxeko lanak eta zaintza lanak ordainduta ez daudenez, bestelako pentsiorik ez dutenak, soilik senarrarena. Eta hori, garai hauetan ezinezkoa eta onartezina da. Hego Euskal Herrian batez beste 766 eurokoa da alargunen pentsioa.

Zer aldarrikatzen duzue pentsionistek?
Hainbat puntu. Batzuk aipatzearren, lehenik eta behin kotizatu dutenek gutxienez 1.400 euro kobratzea. Hori lortzeko gutxieneko soldatak 1.200 eurokoa izan behar du. Europatik etorritako aginduen arabera, pobreziatik irteteko pentsioak izan beharko lirateke gutxieneko soldataren % 90a, alegia, hilabete bukaeran estutasunik gabe iristeko eta bizitza duin bat izateko.

Era berean, alargunei pentsioa ez murriztea eta igotzea aldarrikatzen dugu. Senarrak pentsio bat badauka eta hiltzen bada, emazteak eskubide osoa du senarraren pentsio osoa kobratzen jarraitzeko. Lege hau ez zuten onartu, baina PPkoek pentsatu zuten 65 urtetik beherako alargunek pentsioa bakarrik epe labur batean kobratzea. Zorionekoak gu, ez baitzuten lege hori onartu!

Beste aldarrikapen batzuk dira: pentsioak KPIaren arabera automatikoki eguneratzea, 1.080 euroko gutxieneko pentsioa edota 2011ko eta 2013ko erreformak bertan behera uztea, baina agintean dauden politikoek -PP, PSOE eta EAJ- ez dute kasurik egiten.

Urtetik urtera zein bilakaera izan du pentsio sistemak?
2011n erreforma bat onartu zuen Espainiako Gobernuak: dirurik ez zegoela esanez, murrizketekin hasi ziren. Estatuko pentsiodunok 65.000 milioi euroko diru funtsa geneukan. Aurreztuta geneukan dirua zen hori, baina badirudi diru hori guztia desagertu dela. Uste dut gaur egun 8.000 milioi baino ez daudela funts horretan Espainia osoan. Zer gertatu da falta den gainontzeko milioiekin? Bada, bankuak laguntzeko edota gobernuaren interes propioetarako erabili dutela.

Azken bost urteetan, 2013tik 2018ra, % 0,25 igo dizkigute pentsioak, 2,83 euro hilero bataz beste. Iaz, KPIaren arabera pentsioak eguneratzeko aurreakordioan (Toledoko Ituna), % 1,6 igo zituzten, hau da, 15 euro hilero batez beste. Hala ere, Espainiako alderdiek pentsioen sistema bermatzeko negoziazioak bertan behera utzi dituzte eta erreformarik gabe geratu gara. Pentsioniston ustez, KPIaren arabera pentsioak igotzeko aurreakordio hori amarrua baino ez da izan.

Martxoaren 8an, besteak beste, pentsionistek ere planto egin duzue bigarren urtez.
Hala da. Emakume pentsionistok ere greba feministarekin bat egin dugu aurten ere. Pentsionista eta emakumea izatea zigor bikoitza da. Orokorrean, besteak beste, hainbat emakumek ez dute ezer ez kotizatu euren bizitzetan eta euren senarren pentsioarekin ez dute nahikoa hilabetea bukatzeko; kotizatu duten emakumeek gizonek baino pentsio apalagoak dituzte (%40rainoko aldera irits daiteke); emakumeok gizonen lanekin alderatuta, lan ezberdinak gauzatu ditugu, askoz prekarioagoak; edota familiaren zaintzan lanean aritu arren, kotizatu ez eta pentsiorik ez duten emakumeak daude.

Ildo horretan, emakume pentsionistak zigortuak izaten jarraitzeko ez gaudela prest aldarrikatu behar dugu. Emakume eta pentsionista bezala gure eskubideak exijitu behar ditugu, geratzen zaiguna duintasunez bizi ahal izateko.

Galdakaon mobilizazioak egiten jarraitzen duzue, ezta?
Bai, noski. Mobilizatzea garrantzitsua da, emakumeon eskubide guztiak ez ditzaten zapaldu. Ildo horretan gogorarazi nahiko nuke pentsio sistemak denei eragiten digula, zuzenean zein zeharka. Hau da, pentsionistak bakarrik mugitu beharrean, langileak eta gazteak ere mobilizatu behar dira, euren egoera gaur egungoa baino okerragoa izan ez dadin. Gure eskubideen alde borrokatu behar dugu eta borroka hori ikusizkoa izan behar da.

Baina borroka falta dago gazte eta langileen aldetik.
Nire ustez, bai. Esaterako, ni 14 urterekin hasi nintzen lanean eta lehen egunetik borrokatu nuen. Beti gure (langileon) eskubideen alde borrokan. Eta gogoratzen dut eskualde osoko langileak mobilizatzen zirela. Gaur egun, ordea, ez da horrelakorik gertatzen. Egoerak ezberdinak dira. Lehen aukera gehiago genituen erabakitzeko non lan egin, baina gaur egun egoera zailagoa da enplegu aldetik.

☉ Galdakao

Jose Mari Argoitia galdakoztarra hil da, Basconiako eta Athleticeko futbolari ohia

|

Jose Mari Argoitia // Argazkia: Athletic Club

Athleticek jakinarazi duenez, Jose Mari Argoitia futbolari ohia hil da gaur 85 urterekin. Jaiotzez Galdakaokoa, Arkotxarekin lotura handia izan zuen, familia bertakoa baita.

Basauriko CD Basconian jokatu ostean, hirurogeiko hamarkadan fitxatu zuen Athleticek eta 1972an taldea utzi zuen: hamabi denboralditan 308 partida jokatu zituen eta 69 gol sartu zituen. Besteak beste, Piru Gainza basauriarra bere entrenatzaile izan zen.

1969ko Kopa irabazi zuen, eta Argoitiak Anton Arietari asistentzia eman zion titulua lortzeko erabakigarria izan zen golean.

“Athleticekiko leialtasun handia izan zuen. Bere familiak bere oparia jaso zuen atzo, hil bezperan, elkarteko bazkide gisa 75 urte baino gehiago betetzeagatik. Lezamako beheko mailetan entrenatu zuen, filialeko bigarren entrenatzailea izan zen eta Jose Luis Mendilibarren laguntzailea ere bere lehen taldean egin zuen denboraldi bakarrean. Klubari laguntzeko beti prest, bikote paregabea osatu zuen Koldo Aguirre peñen enbaxadore zela”, adierazi dute klub bizkaitarretik.

Athleticek besoko beltza jantziko du urriaren 25ean Getaferen aurka jokatuko duen partidan.

Osorik irakurri

☉ Galdakao

Galdakaoko aparkalekuen okupazioa denbora errealean kontsultatzeko aukera dute orain herritarrek

Galdakao app-a eguneratu du Udalak. Herriko aparkalekuen okupazioaz gain, garraio publikoari buruzko informazio zehatza ezagutu dezakete galdakoztarrek

|

Galdakao app-a // Galdakaoko Udala

‘Galdakao’ sakeleko telefonoko aplikazioa eguneratu du Udalak. Eta eguneraketa horri esker, herritarrek anbulatorioko, Lapurdiko eta udaletxe ondoko aparkalekuen okupazioa denbora errealean kontsultatu ahal izango dute.

“Mapa interaktibo baten bidez, erabiltzaileek bakoitzean zenbat aparkaleku libre dauden ikus dezakete, baita hautatutako parkingera iristeko jarraibide zehatzak jaso ere”, diote udal ordezkariek.

Era berean, garraio publikoari buruzko informazio zehatza jaso ahalko dute herritarrek eguneraketari esker: Euskotreneko trenetarako itxaron denbora kontsultatzea eta Galdabusaren bi lineei buruzko informazioa ezagutzea, hain zuzen.

“Zuhatzu-Galdakao tren geltokitik igarotzen diren trenetarako itxaron denbora kontsultatu daiteke, bai Bilboko noranzkoan, baita Bermeo, Eibar eta Donostiako noranzkoetan ere. Horrela, herritarrek euren joan-etorriak modu eraginkorragoan antolatu ahal izango dituzte, alferrikako itxaronaldiak saihestuz”, diote.

Galdabusari buruzko informaziori dagokionez, erabiltzaileek mapa interaktiboan ikus dezakete geltoki guztien kokapen zehatza, baita ibilbide bakoitzaren eguneratutako ordutegiak ere.

Zerbitzu horiek eskaintzeaz gain, ‘Galdakao’ app-ak honako funtzionalitateak ditu: azken berriak ezagutzea; agenda kontsultatzea eta sarrerak eraostea; Bizkaibus lineei buruzko informazioa; botika eta guardiako farmazien kontaktuak; liburutegien eta kiroldegien informazioa eta horietan tramiteak egiteko aukera; ESAN Herritarren Arretarako Bulegoarekin zuzenean harremanetan jartzeko aukera; abisuak eta iradokizunak bidaltzea; edota Udalean egin daitezkeen administrazio tramite guztiei buruzko informazio zehatza kontsultatzea.

“Udalaren aplikazioaren bidez, eta horren azken eguneratzearekin, Udalak digitalizazioarekiko eta zerbitzu publikoak hobetzeko duen konpromisoa berresten du, herritarren egunerokoan erabilgarriak diren tresnak guztien eskura jarriz. Hortaz, aplikazioa sakelako telefonoan jartzeko gonbita egiten die Udalak herritarrei, informazioa uneoro eskura izan dezaten”, diote. App-a Android zein Apple gailuetan deskargatu dezakete herritarrek.

Osorik irakurri

☉ Galdakao

Galdakaoko Batzokiak 120 urte bete ditu eta hori ospatzeko ekitaldia antolatu dute urriaren 26an

Ikurrin igoera, ekitaldi politikoa, luntxa eta argazki erakusketa antolatu dituzte igandean Galdakaoko Batzokiaren 120. urteurrena ospatzeko

|

2014an inauguratu zuten gaur egungo Batzokia Iturrondo plazan // Argazkia: EAJ

Galdakaoko Batzokiak 120 urte bete ditu eta urteurrena ospatzeko ekitaldia antolatu du EAJk urriaren 26an, igandez.

Iturrondo plazan izango da ospakizun ekitaldia 12:00etan: ikurrin igoera, ekitaldi politikoa, luntxa eta argazki erakusketa antolatu dituzte.

Iñigo Ansola Bizkai Buru Batzarreko (BBB) presidentea izango da ekitaldian; berak emango du hitzaldia ekitaldi politikoan.

Osorik irakurri

☉ Galdakao

Torrezabaleko liburutegia itxita dago ostiralera arte Galdakaon, eraikinaren estalkiko lanak direla eta

Torrezabal Kultur Etxeko estalkia berritu du Udalak eta orain karga proba bat egin behar dute. Proba hori egiten duten bitartean hirugarren solairua itxita egongo da

|

Torrezabaleko estalkia berritzeko lanak, abuztuan // Geuria

Torrezabal Kultur Etxeko estalkia berritu du Galdakaoko Udalak. Orain, eraikinaren estalkian karga proba egin behar dute.

Proba hori egiten duten bitartean, eraikinaren hirugarren solairua itxita egongo da urriaren 22tik 24ra arte. “Bertan kokatzen da liburutegia eta, beraz, zerbitzu hori erabiltzaileentzat itxita egongo da ostiral eguerdira arte”, diote udal ordezkariek.

Auzokide, ikasle eta liburutegiko erabiltzaile guztien lankidetza eskertu du Udalak eta lan hauengatik sor daitezkeen eragozpenenak sentitzen dituela jakinarazten du. Eskuhartzearen eragina ahalik eta gehien murrizteko lanean ari da.

Era berean, makina gela handituko du Galdakaoko Udalak, “etorkizunari begira makineria berria jartzea aurreikusten baitugu”, diote.

Osorik irakurri

☉ Galdakao

Finlandiako hezkuntza sistema nolakoa den ezagutu dute Galdakaoko Elexalde Institutuko irakasleek

Finlandiako hezkuntza sistemaren “malgutasuna” eta ikasleei ematen dieten “autonomia” nabarmendu dute Gemma Gutierrez eta Edurne Ruiz irakasleek

|

Gemma Gutierrez eta Edurne Ruiz Elexaldeko irakasleek job shadowing delakoa egin dute Helsinkiko Märsky ikastetxean // Argazkia: Elexalde BHI

Eramus+ programaren barruan, Galdakaoko Elexalde Institutuko Gemma Gutierrez eta Edurne Ruiz irakasleek job shadowing egonaldia egin zuten irailaren 29tik urriaren 2ra bitartean Helsinkiko Märsky Athletics and Education ikastetxean, Finlandiako kirol-ikastetxerik handienean.

Zehazki, Finlandiako hezkuntza sistema bertatik bertara ezagutu zuten: “Esperientzia horrek aukera eman zigun lehen eskutik ikusteko Finlandiako hezkuntza sistemaren malgutasuna eta ikasleei ematen zaien autonomia, beren ikaskuntza modu autonomoagoan antolatzeko”, esan dute.

“Märsky-n, ikasturte akademikoa bost alditan banatzen da, eta horietako bakoitza gutxi gorabehera bi hilabetekoa da. Horri esker, ikasleek beren curriculum-a planifikatu eta ikasketak beren beharretara eta gaitasunetara egokitu ditzakete. Ikasleek aukeratu ditzakete ikasgaiak, ikastaroak aldatu edota irakasleak hautatu, betiere zuzendaritzak gainbegiratuta. Egituraren malgutasun horrek erantzukizuna, motibazioa eta autoantolaketa sustatzen ditu, ikaskuntza iraunkorrerako funtsezko trebetasunak”, diote.

Finlandiako hezkuntza sistema guztiz doakoa dela nabarmendu dute: “Lehen hezkuntza, bigarren hezkuntza, goi mailako bigarren hezkuntza, eta baita unibertsitatea ere. Ia guztiz publikoa da, eta ikastetxe pribatuen kopurua oso txikia da”, diote.

Digitalizazioaren garrantzia

Märsky ikastetxean digitalizazioari garrantzia handia ematen diotela ere nabarmendu dute Elexaldeko irakasleek: “Ikasle guztiek liburu digitalak eta plataforma interaktiboak erabiltzen dituzte ia ikasgai guztietan; gainera, azterketa guztiak –unibertsitaterako sarbide-probak (Ylioppilastutkinto) ere– ingurune digitaletan egiten dira. Horri esker, ikasleek modu autonomoan lan egin dezakete, baita klaseetara huts egiten dutenean ere”, diote.

Märsky Athletics and Education ikastetxeko ikasleak // Argazkia: Elexalde BHI

“Gure egonaldian Ingeles, Gaztelania, Idazketa eta Ahozko trebetasun tailerretako eskoletan parte hartu genuen, eta orientatzailearekin zein zuzendariordearekin elkartu ginen, ikastetxearen eta Finlandiako hezkuntza-sistemaren funtzionamendua lehen eskutik azal ziezaguten. Irakasleekin digitalizazioari buruzko iritziak partekatu genituen, eta nazioarteko ikasleek beren Erasmus esperientziak aurkeztu zizkiguten, ikastetxearen aurkezpena egiteaz gain”, diote.

Halaber, honakoa gaineratu dute: “Ikastetxeko instalazio bikainetan zehar bisita egin genuen eta online ikastaroen funtzionamendua ezagutu genuen, bereziki ikasle kopuru txikia duten ikasgaietan. Ikasleek modu kolaboratibo eta autonomoan lan egiten dutela ikusi genuen, liburu digitalak eta jarduera interaktiboak erabiliz”.

Ylioppilastutkinto azterketa

Finlandian goi-mailako bigarren hezkuntza (Lukio) amaitzean egiten den azterketa da Ylioppilastutkinto, eta batxiler-kalifikazioa ematen du. Eta horri esker, unibertsitatera sar daitezke Finlandiako ikasleak.

“Azterketa nazionala goi-mailako ikasketak egiteko irizpide nagusia da, eta ebaluazioa ikasturtearen amaierako notan baino gehiago funtsezko gaitasunetan eta ezagutzetan oinarritzen den ideia indartzen du”, diote.

Märskyko jardunaldiak prestakuntza akademikoa eta kirol-prestakuntza uztartzen ditu: “Ikasleek goizero beren diziplinetan entrenatzeko aukera dute, eta, aldi berean, ikasgai orokorren eta hautazkoen ikastaroak egiten dituzte. Irakasleek gela bakoitzaren erregistro zehatza dute, eta, horri esker, bertaratzen ez diren ikasleak modu autonomoan eguneratu daitezke. Eskolak errefortzuko eta banakako laguntzako eskolak ere eskaintzen ditu arreta gehigarria behar duten ikasleentzat, inor atzean geratzen ez dela ziurtatuz”.

“Märsky hezkuntza integralarekin eta eliteko kirolarekin duen konpromisoagatik nabarmentzen da. Atleta profesional asko igaro dira beraien ikasgeletatik, eta ikastetxeak loturak ditu Urhea National Training Centerrekin. Bertan, urtero, 10.000 atleta inguruk entrenatzen eta ikasten dute”, diote.

Finlandiako ereduak malgutasuna, autonomia, integrazio digitala eta gaitasunetan oinarritutako ebaluazioa uztartzen dituela berretsi dute Elexaldeko irakasleek, “gazteak unibertsitaterako zein bizitza aktiborako eta kirolerako prestatuz”, esan dute: “Beraz, Märsky adibide bat da hezkuntza nola egokitu daitekeen ikasle bakoitzaren talentu eta beharretara, arrakasta pertsonala eta kolektiboa sustatuz”.

Osorik irakurri