☉ Basauri
Arrate Orueta: “Emakumeen futbolak dirua erakarri du eta orain jendarteak babestu behar du gure lana”
Athleticeko nesken lehen taldeko jokalaria izan zen Arrate Orueta basauriarra. 2015era bitarte izan zen zuri-gorria, eta tartean, lau Superliga irabazi zituen. Egun medikua da Gurutzetako erietxean.

Athleticeko nesken lehen taldeko jokalaria izan zen Arrate Orueta basauriarra. 2015era bitarte izan zen zuri-gorria, eta tartean, lau Superliga irabazi zituen. Egun medikua da Gurutzetako erietxean.
Athleticen eta Atletico Madrilen arteko futbol norgehiagokak 48.121 ikusle bildu zituen San Mamesen pasa den urtarrilean, Erreginaren Kopako finalerdietan. Europan emakumezkoen futbol partida batek izan duen ikusle kopururik handiena da hori. Oraindik ere gizonezkoenetik urrun dagoen arren, emakumezkoen futbolak aurrerapauso nabarmenak eman ditu: eskola futbolean inoiz baino neska talde gehiago dago, emakumeen harrobia geroz eta handiagoa da, zenbait enpresek goi mailako futbolaren aldeko apustu argia egin dute eta lehen ligako jokalari gehienak profesionalak dira.
Horrek guztiak, noski, badu bere oinarria. Oso bestelako errealitatea bizi izan zuten 2002-2003ko denboraldian Athleticeko emakumezkoen lehen taldea osatu zuten jokalariek. Horien artean zegoen Arrate Orueta (Basauri, 1984). Zailtasunak zailtasun, basauriarrak mimo handiz gogoratzen ditu hasierako urte horiek, eta pozik da orduan abiatu zuten proiektuak izan duen bilakaerarekin. “Zirraragarria da honen guztiaren hazia guk landatu genuela jakitea”, dio Oruetak. Athleticen aritu bitartean, medikuntza ikasketak egin zituen basauriarrak, eta horretan ari da orain lanean, Gurutzetako ospitalean. Ama izan da eta pozik bizi da Mungian. Bere etxean hartu gaitu emakumeen futbolak izan duen bilakaeraz berba egiteko.
Nola gogoratzen dituzu hasierako urte horiek?
Garai ederrak izan ziren. Gaur egungo emakumezkoen futbolaren oinarriak eraiki genituen orduan, eta eduki duen bilakaera ikusita, argi dut izugarri merezi izan duela egin genuen lanak. Futbolarekin erabat konprometitutako emakumeak batu ginen, eta lorpen handiak eskuratu genituen: lehen hiru Superligak gureak izan ziren, lau bost urtetan; San Mames zaharrean 30.000 pertsona bildu genituen; Europan jokatu genuen…
Jokalarien egoera, ordea, oso ezberdina da.
Ez da erraza bi garaiak alderatzea, baina bai, oraingo errealitateak hasiera bat dauka, eta guri egokitu zitzaigun lehen pauso horiek ematea. Ezberdintasunik handiena, egun jokalari profesionalak direla: goizez entrenatzen dute, soldata duin bat dute, babesleak, managerrak… Egun Athleticen ari diren gehienek ez dute ikasten ezta lanik egiten ere, erabateko dedikazioa dute futbolarekiko.
Eta zuek?
Gure garaian, taldearen erdia ikasten ari zen eta beste erdia, lanean. Futbolarekin irabazten genuena futbolean jokatzeak eragiten zizkigun gastuak ordaintzeko erabiltzen genuen. Zerbait gehiago egin behar zenuen, bai ala bai, eta horrek noski, badu bere ondorioa: askoz ere nekatuagoa zoaz entrenamenduetara.
“Nire garaian talde erdiak ikasi egiten zuen, eta beste erdiak, lan”
Zuk medikuntza ikasi zenuen.
Fisioterapia ikasi nahi nuen, baina ez zegoenez hori bertan ikasteko aukerarik, medikuntza fakultatean sartu nintzen. 6 urteak 8 urtetan egin nituen nik. Eta ez pentsa alferkerian ibili nintzenik: urte haietan futbolerako eta ikasteko denbora nuen bakarrik. Klasera joan, entrenatu, ikasi, lo, klasera joan, entrenatu, ikasi, lo… ‘Bizitza soziala’ bezala ezagutzen duguna, futbolean egiten nuen nik.
Erraztasunik izan al zenuen goi-mailako kirolaria izateagatik?
Ez. Egun, ikastea erabakitzen duenak, tutore berezi bat du unibertsitatean eta hark kudeatzen dizkio kontu guztiak. Nire garaian nik egiten nuen dena. Pentsa: aste barruan Kopako partidu bat genuenean, eta unibertsitatean azterketa, irakasleari erreguka ibili behar nuen.
Galdakaoko ospitalean mediku egoiliar bezala ibili zinen ere.
Guardiak egokitu zitzaizkidanean izan zen gogorrena. Erietxean 24 orduko jardunaldiak egin ondoren entrenatzera joaten nintzen, lorik egin gabe, eta ahal nuenean, 2-3 ordu lo eginda gehienez. Bi urte pasa nituen horrela eta serio planteatu nuen nire jokalari ibilbidea bertan behera uztea. Baina hainbeste maite nuen futbola non ohartzerako pasata bainuen bolada gogor hori.
Ospitaleko guardiak bukatzearekin batera esan zizuten ez zenuela Athleticen jarraituko.
Bota ninduten, eta golpe latza izan zen hori, ez bainuen inondik inora ere espero. 2015eko denboraldiaren amaieran esan zidaten ez nuela Athleticen jarraitu behar, ‘motibazio ezagatik’. Egia esan, ospitaleko guardiak bukatuta, hurrengo denboraldia goxoa izango zela uste nuen, futbolaz berriz ere topera gozatzeko aukera izango nuela. Oso gogorra izan zen nigan motibazio eza sumatzen zutela entzutea, azken bi denboraldietan ahalegin izugarriak egin nituelako lana eta taldea uztartzeko. Taldekide garrantzitsua sentitzen nintzen. Ulertzen dut jokalari guztiei beren momentua heltzen zaiela, baina justu denboraldi horretan titular nintzen, asko jokatzen nuen, lesionatuta ere bai… Eta bat batean, dena bukatu zen. Hori bai, ezin dit inork esan urte haiek desmotibatuta igaro nituenik, argi dut hori.
“San Mamesen egindako indar agerraldia izugarria da, baina Lezama bete behar dugu”
Futbolean jarraitzeko eskaintzak izan zenituen.
Aspalditik esana nuen Athleticen bakarrik arituko nintzela, beraz, ez nuen momentu batez ere nire burua imajinatu beste talde baten kamiseta jantzita.
Eta gero, zer?
Garai txarrak izan ziren, ez nekien denbora librearekin zer egin. Pentsa, 14 urte nituenetik arratsalde guztiak pasatu nituen futbolean entrenatzen, eta Athleticen bukatu nuenean, arratsalde guztiak etxean! Lehiatzearen hutsunea ere sumatzen nuen, asteburuetako norgehiagokak, talde bidaiak… Eta Lezamara itzultzea asko kostatu zitzaidan. Denbora batez erabat aldendu behar izan nuen.
Futbolarengatik gauza asko egin gabe utzi behar izan dituzula aipatu duzu lehen. Horrela bukatu eta gero, damu zara?
Inondik inora ere ez! Ez nituzke garai horiek ezergatik aldatuko. Athleticen kamiseta jantzi ahal izatea ametsa betetzea zen niretzat. Momentuan normaltasunez ikusten duzu, baina kanpoan zaudenean, gehiago baloratzen duzu, eta oraindik ere hotzikarak sentitzen ditut hura gogoratzean. Txiki txikitatik joan izan naiz San Mamesera aitarekin eta nebarekin, eta amesten nuen zelaian jokatzea lortu nuen.

2015eko ekainean omenaldia egin zioten lagunek eta familiartekoek Basozelain / Geuria
13 urte pasa dituzu jokalari zuri-gorri bezala. Zein une nabarmenduko zenuke?
Uff… Ezin dut bat aukeratu! Irabazitako Superligak, hauen ospakizunak, San Mamesen lehen aldiz jokatu genuenekoa, Europan aritu ginenekoak… Baina, batez ere, osatu genuen talde ederra!
Ikusi al zenuen neskek San Mamesen jokatutako azken partidua?
Noski! San Mameseko palkoan izan nintzen, izugarrizko inbidiarekin. Ederra izan zen publikoaren erantzuna, eta gure jokalariek halako omenaldia merezi zuten. Aurkarientzako ere esperientzia itzela izan zen, ziur! Pena handia eman dit niri San Mames berrian jokatu ez izanak!
“14 urterekin 28 urteko emakumeen aurka jokatzen nuen. Ez zegoen apenas aukerarik”
Gero eta jende gehiago mugitzen al du emakumezkoen futbolak?
Nik uste dut baietz. Ahaleginak egiten ari dira, behintzat. Gol TV, Movistar eta Iberdrola bezalako enpresa handiek nesken futbolaren aldeko apustua egin dute, eta horrek ikusgarritasuna eman dio emakumezkoen ligari. Orain ohikoagoa da telebistan emakumeen futbol partiduak ikustea. Gure garaian salbuespena zen hori. Gurean ETB1ek ematen zituen, oso gutxitan, eta derbiak izaten ziren gehienetan. Enpresa handiek dirua erakarri dute nesken futbolera, eta jokalarien baldintzak hobetzeaz gain, maila ere dezente igo du horrek; orain jokalari atzerritar asko dago ligan. Onerako eta txarrerako, gizonezkoen ligaren joera bera hartzen ari da gurea. Jendartea da aldatu behar dena orain. Azkenaldian San Mamesen eta Anoetan egindako indar agerraldiak positiboak izan dira, noski, baina harago joan behar dugu: Lezama erregulartasunez bete behar dugu. Hobeto goazela erakusten duen beste gauza bat, egungo jokalariak gu baino gehiago agurtzen dituztela kalean, ezagunagoak dira! (kar kar).
Harrobia, behintzat, hazten ari da. Arrate Orueta Kampusak ere lagunduko du horretan.
Ilusioa handia da txikienen artean, eta garrantzitsua da hori mantentzea. Horretarako aukerak eman behar zaizkie, eta zorionez egun asko zabaldu da nesken futbolaren eskaintza. Nire garaian ez zegoen apenas aukerarik: ikastolan areto futbolean baino ezin genuen jokatu. Sondikara joan nintzen gero, eta gogoan dut 14 urterekin 28 urteko emakumeen aurka jokatzen genuela. Aldagelarik ere ez genuen: harmailen azpiko material gelan aldatzen genuen arropa.
☉ Basauri
Sidenorreko presidentea ikertzen ari da Espainiako Auzitegi Nazionala, Israelgo arma enpresa bati altzairua saltzeagatik
Jose Antonio Jainaga ikertzeaz gain, zuzendaritzako beste bi kide ikertuko dituzte, kontrabandoagatik eta gizateriaren aurkako delituan parte hartzean konplize izateagatik

Jose Antonio Jainaga Sidenor enpresako zuzendaria eta beste bi kide ikertzen ari da Espainiako Auzitegi Nazionala, Israelgo arma enpresa bati altzairua saltzeagatik.
Zehazki, kontrabandoagatik eta gizateriaren aurkako delituan parte hartzean konplize izateagatik ikertuko dituzte hiru enpresariak.
Ikerketa Francisco de Jorge epaileak zabaldu du, Comunitat Palestina de Catalunya-Terra Santa elkartearen kereila baten ondorioz.
Hain zuzen ere, Sidenorrek Israel Military Industries (IMSI) konpainia israeldarrari altzairua saldu diolakoan zabaldu du epaileak ikerketa.
Epailearen ustez, Basauriko enpresako zuzendaritzako kideak “erabat jakitun” ziren saldutako materiala armak ekoizteko erabiliko zela.
Momentuz, ez dute Sidenor Aceros Especiales enpresa osoa ikertuko. Gertakariak Clerbil SL merkataritza-sozietateari ere egotz dakizkioke, sozietate horrek baitu Sidenor Holdings Europa sozietatearen administratzaile bakarraren kargua.
Hala ere, epaitegiak uste du oraingoz ez dela bidezkoa Sidenor Aceros Especiales SLU merkataritza-sozietatea pertsona juridiko ikertu gisa hartzea. Alegatutako arrazoia da enpresa horretako langileek zeregin aktiboa dutela eta salaketa publikoa egiten laguntzen dutela, bai eta ustezko delitu-jarduerarekin jarraitzea eragozten dutela ere.
Kasu horretan, epaileak Europako zuzentaraua eta arauhausteei eta ustelkeriaren aurkako borrokari buruzko informazioa ematen duten pertsonen babesa arautzen duen legea aplikatzen ditu erabaki hori hartzeko.
Harremana etetea
Sidenorrek uztailean adierazi zuen salmentak eten zituela Israelekin. BDZ mugimenduaren (Boikota, Desinbertsioa eta Zigorrak) eta sindikatuen kritiken ostean eten zuen harremana Sidenorrek Israelekin.
Hain zuzen ere, ekainean GEURIAn eta beste hedabide batzuetan zabaldu genuenaren arabera, Sidenorrek 1.207 tona altzairu saldu zizkion IMI Systems armagile israeldarrari, 2024ko abuztutik.
Enpresaren arabera, Israelekin salmentak eten zituen, “joan den apirilean Espainiako Gobernuak herrialde horri salmenta-kontratua etetea erabaki ondoren”. Aurretik, ordea, Sidenorrek, epailearen autoaren arabera, ez zion salmentarako beharrezko baimenik eskatu Espainiako Gobernuari.
☉ Basauri
La Basconiako nabeen birgaitze-proiektua idazteko kontratazio-prozesua hasi du Basauriko Udalak
Nabeak birgaitu ondoren, parte-hartze prozesua jarriko du martxan Udalak zehazteko zein jarduera kultural edo artistiko egin bertan

La Basconiako industria-nabeak birgaitzeko proiektua idazteko kontratua lehiaketa publiko bidez adjudikatzeko lizitazio-prozesua hasi du Basauriko Udalak.
Lizitazioaren oinarrizko aurrekontua 220.825 eurokoa da, eta exekuzio-epea sei hilabetekoa. Birgaitze-lanek Kultura Ministerioaren dirulaguntza jasoko dute; 4 milioi euro, zenbait urtetan banatuta.
“Nabeen eraikuntza-antolamendu egokia dela eta, proiektuak egitura metaliko errematxatua mantentzea aurreikusi beharko du. Zoladurari dagokionez, berria egingo dute. Eta, bestalde, fatxadak desmuntatu, eta berriak jarriko dituzte”, diote udal arduradunek.
Obren lehen faseari dagokionez, nabeak birgaituko dituzte: egitura sendotu, eta orubea zolatuko dute, plaza publiko estalia bihur dadin.
“Gero, analisi tekniko eta herritarren parte-hartze prozesu baten ostean, zehazkiago erabakiko da eremu hartan zein jarduera egingo diren, baina, edozelan ere, jardun kulturalak edota artistikoak izango dira”, diote udal ordezkariek.
Hiru gune
Hiru nabe birgaituko ditu Udalak: 125 metro luze eta 57 metro zabal. “Hiru nabeen azalera 7.125 metro karratu da, ia-ia San Mames futbol-zelaiaren bestekoa (7.140 metro karratu); beraz, azpiegituran gune desberdinak egon ahalko dira, erabilera kolektiboetarako”, diote.
Udalaren helburua da nabeak birgaitu ondoren sortuko den espazio berria lotunea izatea eremu hartan eraikiko dituzten etxebizitzen eta ekonomia-jarduerako gunearen artean, “eta basauriarrentzako erreferentziazko tokia ere bihurtu dadila”.
La Basconiaren industria-nabeak SEPESen lurretan daude. Erakunde horrek orubeok erosi zituen erabilera mistoko hirigintza-jarduketa abiarazteko, eta, horren barruan, eremu bi garatuko dituzte: ipar-mendebaldekoa, ekonomia-jardueretarako, eta ipar-ekialdekoa, etxebizitza- eta merkataritza-erabilerarako.
2024ko martxoan, SEPESek doan laga zizkion nabeak Basauriko Udalari. Erakunde biek sinatutako lagapen-kontratuak ezartzen du nabe horiek erabilera publikoko edo gizarte-intereseko xedeetara bideratuko direla. “Adibidez, tokiko artearen eta kulturaren zabalkundea, euskara, hezkuntza-jarduerak, gizarte-izaerakoak eta enplegua sustatzera zuzendutakoak”, diote.
☉ Basauri
Haurren aurkako sexu abusuen inguruan solasaldia antolatu dute Basauriko Marienean, Maddi Ane Txoperenarekin
‘Ez erran inori’ liburuaren aurkezpena egingo dute urriaren 29an Marienean. Bertan izango da Maddi Ane Txoperena Iribarren idazlea

Haurren aurkako sexu abusuei buruzko solasaldia antolatu dute Marienea Basauriko Emakumeen Etxean.
Sexu Informazio Bulegoarekin elkarlanean, ‘Ez erran inori’ liburuaren aurkezpena egingo dute eta solasaldian parte hartuko du Maddi Ane Txoperena Iribarren idazleak.
Urriaren 29an, asteazkenez, izango da hitzordua 19:00etatik 20:30era Marienean. Saioa doakoa da, baina bertaratzeko interesa dutenek esteka honen bitartez izena ematea gomendatu dute, bestela zuzenean Marieneara hurbilduz.
2022an kaleratu zuen nobela Txoperenak eta Lide du protagonista: haurra zela sexu abusu bat pairatu zuen, etxean bertan, Donapaleun.
Aurretik, 2020an, Elkar argitaletxeak, Beasaingo Udalak eta CAF enpresak urtero antolatzen duten Igartza Saria irabazi zuen Txoperenak ‘Ez erran inori’ nobela proiektuagatik.
☉ Basauri
Basozelaiko haurren parkean estalkia jartzeko lanak hasi ditu Basauriko Udalak
Lanak lau hilabetez luzatuko dira. Estalkia jartzeaz gain, gune horren ondoan erabilera anitzeko pista berria egingo dute

Basozelaiko futbol zelaiaren ondoan dagoen haurren parkean estalkia jartzeko lanak hasi ditu Basauriko Udalak. Gainera, futbol-zelaiaren eta jolasgunearen artean dagoen orubean futbolean edota saskibaloian jolasteko erabilera anitzeko pista eraikiko dute.
Lanak aste honetan hasi dituzte eta lau hilabetez luzatuko dira. Udalak 619.520 euro bideratuko ditu esku hartze horietan.
Bestetik, Soloarteko futbol zelaiaren atzealdean dagoen eserleku-eremua estaltzeko lanei ekingo dio laster Udalak. Eta, horrez gain, Solobarria plazan estalkia jartzeko proiektua idazteko kontratua lizitazio-prozesuan dagoela gogorarazi dute udal ordezkariek.
“Gure asmoa da udalerriko kirol-eremu eta atsedenleku gehiago estaltzen joatea, basauriarrek aisialdirako gune eta aukera gehiago izan ditzaten urte osoan zehar, baita eguraldi txarra dagoenean ere. Parke, kirol-kantxa, eskola-patio eta banku-eremu gehiago estaltzea izan zen basauriarrekin aginte-planean hartu genuen konpromisoetako bat, eta betetzen ari gara”, esan du Zuriñe Goikoetxea Hirigintza arloko zinegotziak.
☉ Basauri
Langabezian dauden 77 pertsona kontratatuko dituzte Basaurin Enplegu Planaren barruan
Gazteentzat bi lanpostu eta gainontzekoentzat beste 35 eskainiko ditu Udalak. Gainera, Lehentasunezko Arreta behar duten 40 kontratazio egingo ditu

Langabezian dauden 77 pertsona kontratatuko ditu Basauriko Udalak, Lanbidek sustatutako Enplegu Planaren barruan.
Hasteko, 16 eta 30 urte bitarteko bi gazte kontratatuko dituzte webmaster eta sistemen teknikari lanpostuetarako. Kontratazioak 12 hilabetekoak izango dira eta lan-jardunaldia % 100ekoa izango da.
“Euskadiko EGF+ programaren bitartez bi gazte kontratatuko ditugu. Helburua da gazte horiei lan-esperientzia bat eskaintzea, beren gaitasunak eta trebetasun sozial eta profesionalak indartzeko beharrezkoa izango dena”, dio Isabel Cadaval Basauriko Udaleko Enplegu arloko zinegotziak.
Beste alde batetik, beste 35 lanpostu eskainiko ditu Udalak ESTE Enplegua Sustatzeko Toki Ekintzetarako programaren barruan.
Lanpostu horiek dira: Udal Brigadarako biltegiko langilea (1), igeltsero laguntzailea (5), gidaria (1), eraikuntzako peoia (8), elektrikaria (2), eta elektrikari laguntzailea (1), administrari-laguntzailea (8), community managerra (1), Tokiko Osasun Sarearen dinamizatzailea (1), tokiko merkataritzaren alorreko prospekziogilea (1), ekintzailetzako teknikaria (1), mantentze-lanetako laguntzailea (1), ‘Merkataritza Euskaraz’ kanpainaren dinamizatzailea (1), katastroko agentea (1), humanitateetako erdi-mailako teknikaria (1), eta liburutegiko laguntzailea (1).
Kasu horietan, 3, 5 edo 9 hilabeteko kontratuak eskainiko dituzte, lan-jardunaldi desberdinekin.
Izena ematea
Basauriko Udalak bete beharreko lanpostuen ezaugarriak bidaliko ditu Lanbidera, eta han, gero, bilaketa bat egingo dute lana eskatzeko izena emanda daudenen artean, eta, gainera, eskaintzak argitaratuko ditu bere webgunean, interesa duten eta baldintzak betetzen dituztenek izena emateko aukera izan dezaten.
“Datozen egunetan zabalduko dute lanpostu horien eskaintza, eta, hartara, gomendatzen dugu datuak eguneratzea Lanbiden; bai lan-esperientziari dagokionez, baita eskuratutako titulu berriei dagokienez. Era berean, eskaintzetan izena ematera dei egiten dugu”, dio Asier Iragorri alkateak.
Izapideak Lanbideren webgunean egin ahalko dira, edo, aukeran, aurretiazko hitzordua eskatuta 945 160 600 zenbakira deituz.
“Hurrengo urratsa izango da Lanbidek hautatutako pertsonen zerrenda bidaltzea Udalari, eta hark hautaketa-prozesua egitea: teknikarien eta giza baliabidetako langileen talde espezifiko batek hautagaitzak ebaluatuko ditu, ordezkari politikoen parte-hartzerik gabe”, diote.
Beste 40 kontratazio
36 lanpostu horiez gain, beste 40 kontratazio burutuko ditu Udalak. Kasu honetan Lehentasunezko Arreta behar duten Kolektiboei daude zuzenduta lanpostuak, eta horiek dira: bankuak eta hiri-altzariak margotzea (8), eskola-orduetatik kanpo patioak dinamizatzea (Patioak Zabalik), agente zibikoa (12), eta kulturarteko horma-irudiak margotzea (8).
Programa hori Euskadiko hirugarren sektoreko entitateek kudeatuko dute. Seil hilabeteko kontratuak izango dira, lan-jardunaldiaren % 75ean, eta formakuntza eta lan-orientazioa ere eskainiko diete parte hartzen dutenei.
Basauriko Udalak deialdiaren berri emango du aurrerago, “izapidetze-fasea hasten denean”, diote.









