☉ Hego Uribe
Alazne Aiestaran: “Euskarazko kazetaritza produkzioaren zatirik handiena tokikoetan dago”
Kazetari ermuarra doktorea da komunikazio zientzietan eta hainbat ikerketa egin ditu euskarazko tokiko hedabideen inguruan.
Geuria #054 Monografikoan argitaratutako elkarrizketa
“Geuriak 5 urte (2014-2019). Hego Uribe eskualdeko lehen euskarazko komunikabidearen lehen bost urteei begirada”
Irakurri osorik PDFan
Alazne Aiestaran (Ermua, 1972) doktorea da komunikazio zientzietan eta irakaslea ere bada Euskal Herriko Unibertsitatean. Tokiko hedabideen esparrua ondo baino hobeto ezagutzen du: Ermua eta Mallabiko Drogeteniturri aldizkariko zuzendaria izan da urte luzez eta egun kolaboratzaile gisa ari da bertan. Bestetik, tokiko hedabideen irakasgaiko irakaslea da Gizarte eta Komunikazio Zientzien fakultatean. Bere doktorego tesia Deba-barreneko sei herri aldizkari aztertuta egin zuen. Ikerketa horretatik ateratako ondorioez eta tokikoek egun bizi duten panoramaz berba egin dugu berarekin.
Zer nolako garrantzia dute tokiko hedabideek euskal kazetaritzan?
Erabatekoa. Izan ere, euskarazko eguneroko nazio mailako prentsak ez du tokiko informazioaren esparrua nahi bezala betetzen. Berria da Euskal Herrian euskaraz daukagun egunkari bakarra eta ezinezkoa du tokian tokiko egunerokoa gertutik jarraitzea. Hutsune hori euskarazko tokiko hedabideek bete behar dute. Eta jakina betetzen dutela. Euskaraz sortutako informazio gehiena tokiko hedabideek sortzen dute. Bestetik, justizia kontu bat ere bada. Zergatik ez dugu ba euskaldunok gure inguruko informazioa euskaraz irakurtzeko eskubidea izango?
Zerk bereizten du tokiko hedabide bat?
Irakurleekiko gertutasunak, zalantzarik gabe. Informazioa milaka lekutik iristen zaigu egunero eta geroz eta zailagoa da edukien uholde horretan irakurleen arreta bereganatzea. Tokikoek aukera ederra dute hor: jendeak askoz ere errazago irakurriko du bere herrian gertatutako zerbait ehunka kilometrotara gertatutako zerbait baino. Gure ingurukoen nondik norakoak kontatzen dituzte tokiko hedabideek, ezagunek egin dutena, auzokoari gertatu zaiona, egunero ibiltzen zaren kaleetan bizi dena. Eta hori da benetan interesatzen zaiguna. Gainontzeko hedabideetan agertzen ez diren ahots horiei lekua egiten zaie tokikoetan eta herritarrek asko baloratzen dute hori.
Kazetariaren eta herritarren arteko lotura berezia sortzen du horrek.
Maila lokalean kazetariak erreferente bihurtzen dira herritarrekiko. Eduki bat sinatzen duen izenaz harago, irakurleak badaki egilea nor den. Kazetaria irisgarria da herritarrentzako eta herritarrak irisgarriak dira kazetariarentzako. Gertutasunak konfiantza sortzen du bi aldeen artean eta horrek izugarri aberasten du tokiko komunikabidea eta hedabidearen eragin eremua. Gaiak anitzagoak eta benetakoagoak dira, eta produktua erakargarriagoa da denontzat. Bi aldeen arteko konfiantza horri lotuta, uste dut kazetariak ere kontu handiagoarekin lantzen dituela gaiak.
Nolakoa da kazetariaren lana?
Lana zuzenean egin beharra dago. Hau da, oso gutxi dira tokiko informazioaren alorrean jasotzen diren prentsa oharrak. Informazioa kalean bilatu behar da, elkarrizketak aurrez aurre egin behar dira, eta hori oso jardun polita da kazetariarentzat. Lan handia da, baina oso atsegingarria da jendearekin kontaktu humano hori izatea. Maila nazionaleko gaiek geroz eta oztopo gehiago jartzen dituzte iturriengana heltzeko: bitartekariak, prentsa arduradunak, bozeramaileak… Tokiko hedabideek gertaeren protagonistekin hitz egiteko aukera izaten dute gehienetan, eta hori da, azken finean, benetako kazetaritza.
Eman dezake herri batek ez duela nahikoa eduki interesgarririk sortzen.
Jakina baietz! Zure herri inguruko egunerokoa gertutik jarraitzen hasten zarenean konturatzen zara auzokoek gauza harrigarri pila egiten dituztela, baina inork kontatzen ez dituenez, hiruzpalau kaletara bizi direnek ez dute ezagutzen. Istorio horiek informazio bihurtzen ditu tokiko hedabideak eta orduan bai, oihartzuna du herrian. Kasu askotan, maila nazionaleko hedabideen interesa pizten dute halako istorioek. Ohikoa da ETB bezalako hedabide batek tokiko erredakzioetara deitzea kontaktu eske. Eurak bestelako esfera batean daude eta kosta egiten zaie halako istorioetara heltzea.
Beste hedabideentzako informazio hornitzaileak bihurtzen gara orduan.
Euskarazko kazetaritza produkzioaren zatirik handiena hortxe dago, tokiko hedabideetan. Bigarren mailako produkziotzat jotzen dira askotan, baina errealitateak erakusten du herritarren artean eta hedabide handietan interes maila handia sortzen dutela. Nire ustez tokiko hedabideetan izugarrizko konplexuekin jokatu dugu orain arte. Gure txikitasunean aritu gara, bigarren mailakotzat hartu izan den informazio lantzen dugulako, baina ikerketen datuek erakusten dute ezetz, herritarrek uste baino hobeto baloratzen gaituztela.
Tokikoak politikoki lerrotuta daudela pentsatzen duenik egon daiteke, diru laguntzak direla eta ez direla.
Burututako ikerketek baina, ez dute errealitate hori adierazten. Tokiko hedabideen ardatza oinarri sozial zabala eta plurala duten elkarteak eta norbanakoak dira, eta hauen helburua herrigintza sustatzea eta euren aburuen berri ematea da. Gainera, tokikoek zabaltzen duten informazioa kontrastatzea oso erraza suerta dakioke irakurleari, beraz, nekez ibiliko da kazetaria sasi egietan. Jakina udalen diru laguntza jasotzen dutela tokikoek, eta hori ez da ezkutatu beharreko zerbait. Tamalez, toki gehienetan hala izan behar du euskarazko komunikazio proiektu batek iraun dezan eta nire ustez diru partida horiek bermatuak egon beharko lirateke beti. Errealitate linguistikoak hala eskatzen du. Dena den, eskualde bateko kolore politikoa oso bestelakoa izaten da herritik herrira eta, denboran zehar, aldakorra herrian bertan. Horrek ere orekatu dezake hedabidearen joera. Nire ustez Euskal Herriko hedabiderik zintzoenetakoak dira tokikoak.
Etorkizuneko kazetarien irakaslea zara. Zer mezu helarazten diezu ikasleei?
Gaur egun kazetaritza euskaraz ikasten dutenek, euren jardun profesionala euskaraz egin nahi dutenek, aukera gehien duten tokia tokiko hedabideak dira. Kuantitatiboki askoz ere gehiago dira sektore honetan aritzen diren hedabideak maila nazionalean aritzen direnak baino. Hedabide ‘txiki’ hauek, gainera, primerako eskola dira, bertan sartzen zaren momentutik denetik egitea tokatzen zaizu eta: informazio politikoaren jarraipena egin, kulturala, kirolak… Argazkiak eta bideoak egitea ere tokatuko zaizu, webgunea eguneratzea, sare sozialak kudeatzea eta egunkaria maketatzea. Konplexuekin bukatu beharra dago. Ikasleei galdetzen badiezu non egin nahi duten lan, EITB, RTVE, La Sexta eta halako hedabide erraldoiak aipatzen dituzte beti. Ez dago gaizki, inondik inora ere, baina argi izan behar dute tokiko hedabideen proiektu asko leku aproposak eta duinak direla kazetari gisa aritzeko eta ibilbide profesionala bertan garatzeko.
Bost urte bete ditu Geuriak. Zer iruditzen zaizu Hego Uriben garatu duen proiektua?
Izugarri pozgarria da Geuria bizi bizirik dagoela ikustea. Nik badakit zer den euskara nagusi ez den toki batean euskarazko kazetaritza egitea, eta Geuriak egin duen lanak meritu handia du. Duela bost urte sortu zen Geuria, eta ziur naiz denbora tarte honetan orain arte euskara arrastorik izan ez den etxeetan euskara sartu duela lehenengoz. Egiten duzuen aldizkaria erakargarria da euskaldunentzako eta baita erdaldunentzako ere. Erdaldun batek ez du Espainiako egoera politikoaren analisi bat irakurriko euskaraz, baina ziurrenik ahalegintxo bat egingo du auzokoa herriko egunkariko azalean ikusten duenean. Eta hori gertatzea hilero ahalbidetzen du Geuriak. Bestetik, txalotzekoa da ale bereziak sortzeko egiten duen ahalegina. Halako produktuek balio erantsia ematen diote tokiko komunikabideari eta kalitatearen berme argia dira.
Zer garrantzi du eskualdeko ereduak?
Bakarka egin ezin diren hainbat gauza eskualdeka bilduta erraz egin litezke. Eta informazio aldetik, zer esanik ez. Gaur egun hilabetekari direnak astekari izatera pasa litezke, herri bateko istorioak eskualde osoan irakurri ahal izango lirateke, horrek sortzen duen aberastasunarekin. Produktu osoagoak eskaini daitezke indarrak batuta, eta erabiltzen diren baliabideei etekin handiagoa atera. Baina noski, gertatzen da, eta normala da hala izatea, hedabideotan lanean ari den jendeak inplikazio handia duela eta proiektua bere egiten duela. Ondorioz, asko kostatzen da etapa bat itxi eta berri bat abiatzea.
☉ Hego Uribe
ZOZKETA / ‘Ezinbestekoak’ diren bi saskien zozketa, Errigora eta GEURIAren eskutik
Zozketa Geuriaren Instagram sare sozialaren bidez egingo da eta parte-hartzaileek hiru pauso erraz bete beharko dituzte, komunitatea sortzeko eta Agerreko euskara pizteko.
Martxoaren 10etik 26ra luzatuko da Errigora auzolan-ariketa erraldoi honetan Agerreko —alegia, Nafarroa erdi eta hegoaldeko— produktuen eskaintza. Horien balioaren % 25 zonaldeko euskalgintzari bideratuko zaio.
Euskara hauspotzen duten eragileentzako ekarpena indarrak batuz egiten da ‘Eskutik eskura’ kanpainari esker, Nafarroa hegoalde eta erdialdeko euskalgintzari behar duen haize bolada bidaltzeko.
Zozketa Instagram sare sozialaren bidez egingo da eta honakoak dira zozketan parte hartzeko pausoak:
😍 @geuria.eus jarraitu
❤️ Like eman
💬 Zein lagunekin egingo zenuke otordutxo eder bat? 😉 Etiketatu.
🔴 Gorria edo 💚 Berdea? Elkarbanatu zure story-etan nahiago duzun saskiaren argazkia eta @geuria.eus aipatu. Horrrela jakingo dugu zein saski duzun gustukoen.
Zozketan parte hartzeko epea zabalik dago urriaren 31ra arte (12:00). Datozen egunetan egingo dugu zozketa eta irabazleak postean bertan etiketatuko ditugu. 48 orduren buruan irabazleren bat ez bada GEURIArekin harremanetan jarri, txandapasa egingo dugu eta zerrendako hurrengoari paso emango diogu.
Irabazleetako bat bazara, nola jarri GEURIArekin harremanetan? Instagram bidez mezu bat bidalita, info@geuria.eus helbide elektronikora idatzita edo 944 406 692 telefono zenbakira deituta.
Errigorak produktuak salgai ditu errigora.eus atari digitalaren bidez. Eskaera egin eta banaketa hurrengo asteetan izango da eta, salbuespenak salbuespen, produktu guztiak aldi berean jasoko dituzte erosleek. Eskaera egiterakoan aukeratu behar duzu produktuak jasotzeko puntua eta bertan zehaztutako egun eta ordutegian pasa beharko duzu jasotzera. Hego Uribe eskualdeko hainbat puntutan ere eros daitezke kutxak. (+) ikurra duten guneetan, internet bidez erosi eta bertan jaso daiteke erosketa.
ARRIGORRIAGA
Arrigorriagako AEK
BASAURI
+Bolintxu AEK
GALDAKAO
+Eguzkibegi Ikastola
Martxan da Basaurin eta Galdakaon Berbalagun egitasmoa. Aurtengoa hamabosgarren edizioa da Basaurin eta hogaita batgarrena Galdakaon.
Programaren helburua da euskaldun berriei ikasitakoa praktikara eramateko zubi lana egitea eta euskaraz bizi nahi duten euskaldun osoei euren ingurua euskalduntzen laguntzea.
Hasierako asmoa zen taberna batean euskaraz berba egiteko taldeak sortzea, baina urtetik urtera hedatu egin da ekimena eta interes talde desberdinak eratu dituzte bai Basaurin bai Galdakaon. Hala nola, mendi taldea, jostun taldea, euskal dantza taldea, txalaparta taldea, bizkaiera lantzeko taldea, Gurasolagun taldeak, musean aritzeko taldeak edota irakurketa taldea.
Eta, aurten, nobedade gehiago izango ditu egitasmoak: “Basaurin kakorratz taldea sortu da eta aurten gure erronka izango da gurasoberriak edo haur txikiak dituzten gurasoak elkartzea parke edo plaza batean euren artean harreman euskaldunak sortzeko; horri Parkelagun deitu diogu”, dio Ioritz Lopez de Alda Basauriko Berbalagun dinamizatzaileak.
Hego Uribeko Berbalagun egitasmoko arduradunak eta Basauriko eta Galdakaoko udal ordezkariak // Geuria
Txakurlagun taldeak ere eratu nahi dituzte Basaurin, baita Galdakaon ere. “Ikasturte honetako erronka da Txakurlagun taldeak sortzea; izan ere, eskualde honetan hainbat txakur daude eta jabeak askotan entzuten ditugu eurei euskaraz egiten”, esan du Asier Martin Galdakaoko Berbalagun arduradunak.
Eskualdeko ondarea ezagutzen
Eskualdeari begira ere talde berri bat martxan jarriko du Berbalagun egitasmoak: Euskal Herriko ondare kulturala ezagutzeko taldea, hain zuzen.
“Basauriko eta Galdakaoko kultur ondarea ezagutzea da asmoa. Hilean behin batuko gara, eta hasteko, azaroaren 8an Galdakaon izango dugu hitzordua. Elexalde auzoan elkartuko gara, Guzur Aretxaren ondoan, eta ibilalditxoa egingo dugu”, dio Martinek.
Abenduan Basauriko ondare kulturala ezagutuko dute: “Oraindik data zehazteke dago —abenduaren 13an edo 14an izan daiteke—, baita zein ibilbide egingo dugun ere”, adierazi du Lopez de Aldak.
“Eskualdeko ondare kulturala ezagutu nahi dugu, baina baita Bizkaikoa eta Euskal Herrikoa ere. Hirugarren hitzordurako Bermeora irteera antolatu nahi dugu. Aurrerago emango dugu informazio gehiago”, diote.
Izena ematea: doan!
Berbalagun taldeak martxan dauden arren, izena emateko epea ikasturte osoan zehar zabalik dagoela gogorarazi dute Berbalaguneko dinamizatzaileek.
Izena ematea doakoa dela azpimarratu dute, eta eskatzen den gauza bakarra euskaraz elkarrizketa bat mantentzeko kapaz izatea dela.
Taldeetan eta ekintzetan izena emateko 607 146 855 telefonora deitu edo galdakao_berba@aek.eus (Galdakao) edo hegouribe@aek.eus (Basauri) helbide elektronikoetara idatz dezakete interesdunek.
Basauriko eta Galdakaoko Udalek, Udal euskaltegiek, AEK-k eta, Basauriko Hizkuntz Eskolak babesten dute Hego Uribeko Berbalagun programa.
Agenda | Hego Uribeko Berbalagun
2025 Urria-Abendua
Urriak 26, igandea | Basauri-Galdakao
Mendi irteera: Belatxikieta
09:00 Basauriko udaletxe pareko autobus geltokia
Urriak 30, osteguna | Basauri
Mintzodromoa
10:00 Solobarria plaza
Azaroak 4, asteartea | Galdakao
Berbalagun aurkezpen jaia
18:30 Ganguren taberna
Azaroak 8, larunbata | Galdakao
Ondare taldearen lehen txangoa: Elexalde
10:00 Elexaldeko Guzur Aretxa plaza
Azaroak 13, osteguna | Basauri
Berbalagun aurkezpen jaia
18:30 Bonboi taberna
Abenduak 4, osteguna | Galdakao
Mintzodromoa
10:30 Kurtzeko frontoia
Abenduak 12, ostirala | Basauri-Galdakao
Baskot Gaua
19:00 Bananas tabernatik
Abenduak 13 edo 14 | Basauri
Ondare taldearen bigarren txangoa: Elexalde
Abenduak 19, ostirala | Galdakao
Gurasolagun taldearen lehen hitzordua
17:15 Galdakaoko AEK Euskaltegian
☉ Hego Uribe
Palestinaren alde elkarretaratzeak deitu dituzte gaur Hego Uriben, lanuzte orokorrarekin bat eginez
Mobilizazio guztiak 19:30ean egingo dituzte. Arrigorriagan, Ugaon, Galdakaon, Etxebarrin eta Usansolon udaletxeen aurrean burrunbak antolatu dituzte
Gaur, urriak 15, Palestinaren aldeko elkarretaratzeak deitu dituzte Gernika-Palestina herri ekimenetik Hego Uribe eskualdeko hainbat udalerritan, lanuzte orokorrarekin bat eginez.
“Israeli zilegitasuna kentzea eta mendebaldeko estatuen interesen kontra egitea da gure ekarpenik onena palestinarrek indar-harreman hobea izan dezaten erabakiak hartu ahal izateko”, azaldu dute Palestinarekin Elkartasunatik. “Horregatik atera ginen hamarnaka milaka pertsona Iruñean joan den urriaren 4ean palestinar erresistentzia babestu eta sionismoa suntsitu behar dela aldarrikatzeko eta horregatik aterako gara urriaren 15ean palestinarren aldarri historikoekin”.
Gaurko mobilizazioen helburua, Palestinarekin Elkartasunatik azaldu lez, Eusko Jaurlaritzari, Nafar Gobernuari, Espainiako zein Frantziako Gobernuei eta CAF bezalako enpresa konplizeei presio egitea da, “Israelekin harreman oro eteteko”.
Mobilizazio guztiak 19:30ean egingo dituzte. Arrigorriagan, Basaurin, Ugaon, Galdakaon, Etxebarrin eta Usansolon burrunbak antolatu dituzte.
Elkarretaratzeak: Hego Uribe eskualdea
Basauri
Bentako plazan
Galdakao
Udaletxeko plazan
Arrigorriaga
Udaletxeko plazan
Ugao
Herriaren plazan
Etxebarri
Etxebarriko plazan
Usansolo
Izar Gorri plazan
GEURIAk bat egingo du Hego Euskal Herriko sindikatuek Palestinaren alde deitutako lanuztearekin, eta horiek iraun bitartean horiei buruzko informazioa emango du soilik webgunean.
Era berean, arratsaldean Gernika-Palestina herri ekimenak deitutako mobilizazioen jarraipena egingo dugu bai webgunean bai sare sozialetan.
Lanuztearen erreferentziazko ordutegia 11:00etatik 14:00etara izango da, eta 15:00ak arte luzatuko da ordu horretan amaitzen diren jardunaldietan. Arratsaldean 19:00etatik 22:00etara bitartean deitu dituzte lanuzteak.
☉ Hego Uribe
Itziar Atienza eta Itziar Ituño aktoreek bat egin dute Donostian Gazako genozidioa salatzeko egingo den manifestazioarekin
Palestina-Euskal Herria Elkartasun Batzordeek manifestazioa deitu dute irailaren 24an, asteazkenez, Donostian
Zinemaren eta kulturaren munduak bat egin du Palestina-Euskal Herria Elkartasun Batzordeek Gazako genozidioa salatzeko Donostian irailaren 24an egingo duten manifestazioarekin.
Eta deialdi horrekin bat egin dute Itziar Atienza galdakoztarrak eta Itziar Ituño basauriarrak.
Hain zuzen ere, Atienzak irakurri zuen atzo adierazpena Donostiako Victoria Eugenia Antzokiaren aurrean, Antonio De la Torre aktorearekin batera.
“Hitz egiten ari garen bitartean, haur errugabeak hiltzen ari dira Gazan”, adierazi dute.
‘The Voice of Hind Rajab’ filma
Manifestazioa irailaren 24an, asteazkenez, izango da Donostian 18:30etik aurrera.
Aurretik, ‘The Voice of Hind Rajab’ filma proiektatuko dute Zinemaldian.
Kaouther Ben Haniaren filmak Israelgo Armadaren eraso batean bere familia osoa, ama izan ezik, galtzen duen sei urteko neskato baten istorioa kontatzen du.
“Bere laguntza-oihuek ezin dute salbatu, eta erreskatatu nahi duten anbulantzia-taldeko kideak ere hiltzen dituzte”, aurreratu dute Palestina-Euskal Herria Elkartasun Batzordetik, eta gaineratu dute: “Ez da istorio isolatua, palestinarren egunerokoa da: suntsitutako familiak, suntsitutako ospitaleak eta 70.000 pertsona baino gehiago erailak”.
Palestina-Euskal Herria Elkartasun Batzordearen barruan honako kolektiboak daude: Artistas con Palestina, Campaña Final Comercio de Armas con Israel, Donostia Palestina, EAB Euskal Aktoreen Batasuna, EPE-thaia, Gernika Palestina Herri Ekimena, Gure Haurrak Ere Badira; Kulturatik, creadorks culturales con Palestina; Rescop eta Trabajadors del Cine x Palestina.
Bideoa | Xanduli-manduli kirrikiki… Gau Beltza ospatu dute Galdakaon!
Argazkiak | Mozorroak jantzi eta kalera irten dira zeberioztarrak Gau Beltzan
Argazkiak | Sorginek eta mamuek Arrigorriagako Gau Beltza hartu dute etxeko txikiekin
Argazkiak | Mozorroak jantzi eta kalera irten dira zeberioztarrak Gau Beltzan
Argazkiak | Antzerkia, tailerrak eta edabe magikoa prestatu dituzte Galdakaon Gau Beltza ospatzeko
Argazkiak | Galdakao Gela TEk mendiko aulki egokitua entregatu dio Bizkaiko Mendi Federazioari
Bideoa | Xanduli-manduli kirrikiki… Gau Beltza ospatu dute Galdakaon!
Bideoa | Dozenaka pertsona elkartu dira Arrigorriagan Heidelberg enpresan gertatutako lan-heriotza salatzeko
