Sareak

☉ Ugao

Jon Gil: “Denbora faltaren aitzakian, ondo jatea bigarren maila batean uzten dugu”

|

Jon Gil sukaldadia Boroako Zornotza jatetxean / Geuria

Betidanik gogoko izan du sukaldatzea eta pasioa lanbide bihurtu du Jon Gilek (Ugao, 1995). Etxean hasi zen, amak lan egin behar zuenean berak hartzen baitzuen afaria prestatzeko ardura. Udarak Parisen igarotzen zituen, familiak bertan zuen jatetxean laguntzaile lanetan. Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza bukatzerakoan Galdakaoko ostalaritza eskolan eman zuen izena eta bertan ikasketak bukatzerakoan, ibilbide desiragarria abiatu zuen sukaldari gisa Euskal Herriko jatetxe sonatuetan: Bilboko Porruen, Galdakaoko Aretxondon eta Andra Marin, Gasteizeko Don Producton eta orain Zornotzako Boroa jatetxean. Abenduaren 9an eta 17an Gabonetako sukaldaritza ikastaroak eskainiko ditu Gilek Ugaoko Gazteinfon. Berarekin batu gara sukaldaritzaren inguruan berba egiteko.

Gazte hartu zenuen sukaldaritza ikasteko erabakia.
Biologia ikastea zen nire hasierako asmoa baina institutuan kili-kolo ibili nintzen eta kurtsoa errepikatu nuen. Institutuko hurrengo urteak zail ikusi nituen eta sukaldatzeak zoriontsu egiten ninduenez, DBH bukatu bezain laster Galdakaoko ostalaritza eskolan eman nuen izena. Tokirik gabe geratu nintzen hasieran, eta azken orduan Laudioko institutuan eman behar izan nuen izena. Gauzak nolakoak diren: Ugaoko liburu-dendan batxilergoko materiala erosten ari nintzela, Galdakaotik deitu zidaten niretzat tokia zegoela esateko. Institutuko liburuak itzuli eta ostalaritza eskolakoak erosi nituen.

Ikaslea zinela han-hemenka ibili zinen sukaldean trebatzen.
Lehenengo ikasturtea bukatu bezain laster, tabernaz taberna ibili nintzen udaran neure burua aurkezten, haien sukaldeetan pintxoak egin nahi nituela esanez. Alonsotegin eman zidaten aukera, eta sartu eta berehala herriko pintxo txapelketa irabazi genuen. Oreo itxura zuen amarrua prestatu nuen, odolostea eta gazta nahastuta. Ikasturte berria hasi arte izan nintzen han.

Galdakaon bukatuta, non hasi zinen profesional gisa?
Bilboko Porrue jatetxean hasi nintzen praktikari, hiru hilabetez. Zorte handia eduki nuen, hasi eta gutxira asteburuetarako lan-kontratua eskaini baitzidaten. Sukaldarien praktiken inguruan asko hitz egin da hedabideetan, baina egia esan, nire esperientzia oso baikorra izan da. Egon naizen sukalde guztietan denok zuritu ditugu patatak eta denok txikitu ditugu kipulak. Egia da, baita ere, goi mailako jatetxeetako errealitatea oso bestelako dela: esku asko behar dituzte, exijentzia puntakoa da eta errazagoa da horietan lan gehiegikeriak pairatzea. 200 elaborazio ezberdin prestatzen dituzte aldi berean.

Brasan adituak diren Don Producto Gasteizeko jatetxean aritu zen lanean / Geuria

Bilbo utzi eta Gasteizera joan zinen brasa teknikak ikastera.
Bost hilabete eman nituen Gasteizko Don Producto jatetxean lanean. Brasa tekniketan adituak dira bertan eta lana eta ikasketa uztartu ahal izan nituen. Lanegunak, ordea, oso luzeak ziren, eta sukaldean ordu txikitan bukatuta, kotxea hartu eta ia ordu betez gidatu behar nuen Ugaora itzultzeko. Hura ez zen bizitza, eta Galdakaotik deitu zidatenean, ez nuen bitan pentsatu. Aretxondon hasi nintzen eta Michelin izarra duen Andra Marira pasatu nintzen ondoren. Epe labur batez Bilboko Meliara lekualdatu ninduten eta Aretxondora itzuliz bukatu nuen Galdakaoko esperientzia.

Eta orain zer moduz zaude Boroan?
Oso gustura ari naiz. Brasa tekniketan espezializatu nintzenez, arrain eta okela erreen arduraduna naiz bertan. Hala ere, denetarik egiten dut. Oso jatetxe ospetsua da eta igande batean 120 pertsona baino gehiago egon daitezke aldi berean bazkaltzen. Une horietan sukaldeko tentsioa oso handia da eta kontzentrazioa, erabatekoa. Pentsa: arrainak zuritu, garbitu, okela zatitu, parrilan jarri, sua kontrolatu, jakiak kontrolatu bere puntuan egon daitezen… Mila gauza aldi berean, eta zerbitzuak irauten duen bitartean, etenik gabe! Plater guztiak ondo atera behar dira, ezin da bidean ezer utzi.

Ondo daramazu sukaldariaren bizitza?
Nire familiaren eta ingurukoen kontrako joeran noa ni. Asteartetik igandera egiten dut lan, eta astelehenak libratzen ditut. Egun horretan egin behar izaten ditut egunerokoak eskatzen dituen tramite guztiak: dentistarengana joan, arropa berria erosi, familiarekin egon… Asteburuetan izaten dira lanegunik gogorrenak eta noski, nire lagunek egiten dituzten plan gehienak galtzen ditut. Azken lau urteak zailak izan dira: mundu honetan zeure bidea ireki nahi baldin baduzu dedikazio handia eskatzen dizu lanbide honek. Hala ere, pozik nago egun ditudan ardura eta zereginekin. Asko ikasi dut ofizioaren inguruan eta jendea hasi da nire lana baloratzen. Halaber, astebururen bat libre dudanean topera aprobetxatzen ikasi dut. Ez naiz momentu batean ere geldirik egoten!

Sektoreko hitzarmenari buruz ere mintzatu da Gil / Geuria

Zein da sukaldari gisa duzun ametsa?
Epe laburrera begira, nire neska-lagunarekin Costa Ricara joatea gustatuko litzaidake. Hondartzan parrila bat jarri eta arrain errea eta entsalada prestatuko nituzke. Urte batzuk hala igaroko nituzke, problema barik! Epe luzeagora begira, tamaina ertaineko jatetxea edukitzea gustatuko litzaidake. Ez dut esplotatua bizi nahi, bizitzeko adina diru irabazi eta listo. Izan ere, sukaldariaren artean esaten dugun legez, ‘gure lana ez dago eskertua ezta ordaindua ere’.

Zer iritzi duzu sare sozialetan agertu diren kritiko amateurren inguruan?
Apur bat burutik jota gaude. Gaur egun edonork esaten du kritiko gastronomikoa dela, eta 10 eurogatik jandako menua kritikatzen du lau haizeetara, lotsarik gabe. Ahaztu egiten zaigu 10 euro horiekin jakiak, pertsonala, argia, gasa, ura eta garbiketa zerbitzua ordaindu behar direla. Halako jatetxeetan umilagoak izan behar dugu. Luxuzko jatetxe batera baldin bazoaz, orduan bai, kritikatu, ordaindu duzun prezioan kritikak entzutea ere sartzen baita.

Sektoreko hitzarmenaren inguruko kexak entzun dira maiz.
Oso gaizki dago gure sektoreko hitzarmena. Lanaldi osoko kontratu batekin, hau da 40 ordu lan eginda eta ordu extrak gehituta (sukaldean asko izaten dira beti), 1.200 euroko soldata ezartzen du akordioak, berdin du eguneko menuak bakarrik zerbitzatzen dituen jatetxe txiki batean lanean ari zaren edo Michelin izarra duen jatetxe batean ari zaren. Hitzarmenak ez du bereizketarik egiten. Gutxi ordaintzen digute, nire ustez.

Ondo jaten al dugu etxean?
Bai eta ez. Badirudi ondo jatearen garrantzia gizarteratu egin dela erabat, baina nire inguruan ikusten dudana da bigarren mailako beharrizan gisa ulertzen dugula jatearena. Hau da, presaka goaz leku batera eta bestera, eta denboraren kontrakarrera horretan nahiago dugu daukagun denbora librea beste zerbaitetan inbertitu sukaldatzen baino. Bitxia da, lagunekin hamar zurito edateko denbora daukagu baina norberarentzat sukaldatzeko astirik ez. Askotan entzuten dugu hori: ‘Egingo nuke, baina ez daukat denborarik’. Egungo gurasoen jarrera ere halakoa da: janari erraza presaka prestatu, umea akademiara eraman, akademiatik bueltan azkar afaldu eta ohera, bihar eskolara joan beharra dago eta. Presaka gabiltzanean okerrago jaten dugu beti, eta presaka bizi gara.

Bukatzeko, zer da Ugaoko tailerretan erakutsiko duzuna?
Jaki txukunak eta ikusgarriak prestatzea uste baino errazagoa dela erakutsiko diet parte hartzaileei. Edozein supermerkatutan eros daitezkeen elikagaiekin hasierako plater elaboratuak egingo ditugu, afarira begira goizetik prest utz daitezkeenak. Hozkailuan normalean izaten ditugun elikagaiekin ere nahasketa txukunak egiten erakutsiko diet. Jakiak ondo uztartuta eta teknika sinple batzuk aplikatuta, bestelako dimentsio bat har dezakete etxean prestatutako platerek. Azkenik, janaria ondo aprobetxatzearen garrantziaz hitz egingo diet: soberakinekin gauza asko egin daitezke eta horretaz ere arituko gara.

☉ Ugao

Venancio Martinez “perretxikozale nagusia” izendatuko dute Ugaoko Jardunaldi Mikologikoetan

|

Azaroaren 1ean eta 2an Ugaoko XX. Jardunaldi Mikologikoak antolatu dituzte Udalak eta Ugaoko Historia eta Ingurumena ezagutzeko Zentroak.

Urtero lez, ekintza nagusi bi antolatu dituzte udazkenean hain tipikoa den hitzordu honetan: alde batetik goizeko mendi irteera egingo dute azaroaren lehen egunean eta arrastian jasotakoa sailkatu eta aukeraketa egingo dute.

Irteeran izena eman gura duten interesdunek Jane jauregira jo beharko dute edo 946 480 704 telefono zenbakira deitu. Izen emateak helbide elektronikoz egiteko aukera izango dute ere kultura.ugao@ortzadar.es helbidera e-posta idatziz.

Beste alde batetik, hurrengo egunean, azaroaren 2an, omenaldi berezia egingo diote Perretxikozale Nagusiari, 11:00etatik 14:00ak arte. Arrastian urteroko perretxikoen erakusketa antolatu dute.

Egitaraua | Ugaoko Jardunaldi mikologikoak 2025

Azaroak 1, larunbata
08:00 Mendi irteera, perretxiko bila (izena ematea beharrezkoa da)
Arratsaldean: mendian jasotakoaren sailkapena eta aukeraketa

Azaroak 2, igandea
11:00 Perretxikozale Nagusiari omenaldia
Eguerdian: Perretxikoen erakusketa

Osorik irakurri

☉ Ugao

Ugaoko Udalak bi peoi eta administrari laguntzailea kontratatuko ditu sei hilabetez

|

etxebarri obrak langileak 2015
Azaroaren 5ean bukatzen da deialdian izena emateko epea // Geuria

2025eko toki ekintzetarako dirulaguntza deialdiaren baitan Ugaoko Udalak hiru kontratazio egingo ditu. Hiru lanpostuak lanaldi osokoak izango dira, eta abenduan hastea aurreikusten dute, gehienez ere sei hilabeteko iraupenarekin.

Ugaoren kasuan, bi peoi (4 hilabete eta erdiz) eta administrari laguntzaile bat (6 hilabetez) hasiko dira lanean, eta hautaketa prozesua Lanbidek emandako hautagai zerrendaren artean egingo dute, baldintza jakin batzuk betez: langabezian egotea eta Lanbiden enplegu-eskatzaile gisa izena emanda egotea edota Ugao-Miraballesen erroldatuta egotea, gutxienez 6 hilabeteko antzinatasunarekin. Lan-esperientzia, lanpostuarekin lotutako prestakuntza eta egoera soziolaborala zein familiarra ere kontuan hartuko dira.

Parte hartzeko Lanbideren webgunean izena eman beharko dute herritarrek, azaroaren 5a arte:  Zerbitzu anitzeko peoia eta  Administrari laguntzailea.

Osorik irakurri

☉ Ugao

Jardueraz betetako Gau Beltz “beldurgarria” antolatu dute Ugaon

Makilaje beldurgarria, karraju beldurgarria, photocalla, mozorro lehiaketa… askotariko jarduerataz gozatu ahalko dute etxeko txiki eta gazteek

|

Neska bat, umeei aurpegiak apaintzen // Geuria

Urriaren 31n Gau Beltza ospatuko dute Hego Uribe eskualdeko hainbat herritan (Basauri, Arrigorriaga, Etxebarri…) eta Ugao horien artean ageri da.

Izan ere, Udalak, Bizkaiko Foru Aldundiarekin batera zenbait jarduera prestatu ditu arrastitik gaualdera bitartean, Herriaren enparantzan eta inguruetan: makilaje beldurgarria, karraju beldurgarria, photocalla, mozorro lehiaketa…

Eguraldi txarra eginez gero, Herriaren enparantzako jarduerak Jane jauregira lekualdatuko lituzketela iragarri dute udal ordezkariek.

Egitaraua | Ugaoko Gau Beltza 2025

Urriak 31, ostirala

17:00 Makilaje beldurgarria, udaletxeko arkupeak
17:00 Karraju beldurgarria, Historia Ezagutzeko Zentroa
17:30 Photocall, Herriaren enparantza
17:45 Mozorro lehiaketa, Herriaren enparantza
18:30 Diskofesta, Herriaren enparantza

Osorik irakurri

☉ Ugao

Zuriñe Suarez Moja: «Emakumeak arduratu dira beti baserriko lanez, kontrakoa ikusarazi den arren»

Ugaotarrari omenaldia egin diote GastroUgao azokako lehen edizioan, eta Landa Eremuko Emakumearen Egunaren atarian (urriak 15), igorren duen gaztandategian izan gara

|

Zuriñe, Askibileko gaztandategian, ahuntzez inguratuta // Geuria

Urriaren 15a Landa-Eremuko emakumeen eguna da, eta aitzakia horrekin elkartu gara Zuriñe Suarez Mojarekin (Ugao, 1976). Aurten Gastrougao Azokako lehen edizioa izan da eta ekitaldi horren harira omendu dute ugaotarra.

Baserri giroan hezi bazen ere, amak etxean bizitako lan gogorra ikusi eta gero baserri bizitzatik urruntzen saiatu zen, baina bidean Andoni ezagutu zuen, landa eremua maite duen basauriarra. Ezkondu eta elkarrekin hainbat proiektutan lan egin ostean Askibil izeneko gaztandegia zabaldu zuten Igorren. Bere bizitzaz, lan esperientziaz, ahuntzez eta nola ez, gaztaz mintzatu gara Suarezekin, Igorreko gaztandegiko ahuntz kuxkuxeroen artean.

Hilabete honetan omenaldia jaso duzu Gastrougao Azokan. Zer esan nahi du honek guztiak zuretzat, Zuriñe? Ilusio izugarria egin dit aintzatespen honek. Beti sentitu izan dut nire herriaren babes handia, baina errekonozimendu hori jaso dudala jakiteak… ez dut hitzik! Bihotzez eskerrak eman nahi dizkiot Udalari, lehen GastroUgao honetan egindako aintzatespen honengatik eta egin diren merkatuetan parte hartzeko aukera eman didan aldi guztiengatik. Eskerrak eman nahi dizkiegu, halaber, tokiko produktuekin sentsibilizatuta dauden eta horiek eskuratzen dituzten, baloratzen dituzten eta jendeari helarazteko borrokatzen diren denda horiei guztiei, hainbeste urtez gure atzetik ibili diren eta jarraitzen gaituzten guztiei.

Askibil gaztandegia, Igorren // Geuria

Gero eta gehiago dira baserri esparruko negozioak zuzentzen dituzten emakumeak, hala nola baserriak edo gaztandegiak, tradizioz gizonek egiten duten lana, edo gutxienez hori izan da esan digutena. Nola ikusten duzu gaur egungo panorama sektore horretako emakumeari dagokionez? Kontrakoa esango nizuke. Ahotsik izan ez duten emakume asko eta asko entzutea besterik ez dago: nik uste dut baserriko lanak beraiek egin dituztela betidanik; gizonak, berriz, kanpora joaten ziren lanera. Eta gizonak beti ikusarazi dituzten arren, emakumeek egiten zituzten benetan etxeko, baratzeko eta animaliekin egin beharreko lanak.

Hiru urte nituela, ama alargundu zen (‘kableko neska’ izan zen aitarekin ezkondu arte), eta baserria eta bi seme-alaba hezteko gai izan zen. Amari musutxo bat bidaltzeko aprobetxatzen dut, niretzat inspirazioa izan baita, bera aitaginarrebarekin batera baldintzarik gabeko laguntza eman didatelako. Ahalegin izugarria egin zuen amak. Hori dela eta, nire ideia ez zen landatik, abereengandik… baserri bizitzatik bizitzea; administrari ikasketak egin nituen.

Baina, azkenean, inork ez daki zer gertatuko den etorkizunean, eta Andoni ezagutu nuen. Andonik baserri bizitza maite du eta hara nora, berarekin ezkondu nintzen azkenean! Elkarren artean lan-proiektu bat hasi genuen eta orduan, ahuntzak, esne-ahuntzak eta jezte-ahuntzak aukeratu genituen, eta horrela, 1996an, lehen 12 txibatxoak ekarri genituen Murtziatik amaren baserrira. Inguruko askok esaten ziguten gure ideia hura zoramena zela eta ez genuela ondo amaituko. Hala ere, jendearen laguntza ere izan genuen, gure proiektua aurrera ateratzen lagundu ziguten lagunak, alegia.

Zuriñe, gaztandategiko lagun iletsuekin // Geuria

Esan beharrekoa da zaila eta neketsua izan zela. Ezer ezatik hasi ginen, eta oztopo ugari izan ditugu bidean, baina burugogor bi garenez, bizimodu hau izatea lortu dugu azkenik. Bestalde, emakumeek egunetik egunera ez duten hain zail mundu hau. Egia da lan asko dagoela egiteko, errealitatea ikusarazteko. ‘Landa XXI Euskadi’ko landa-eremuko emakumeen elkarteko zuzendaritza-batzordeko kidea naiz gaur egun, eta emakumeek eskubidez izan beharko lituzketen kontuak babesten eta defendatzen saiatzen gara. Esan bezala, oraindik lan asko dago egiteko eta borrokatzeko, baina hor dihardugu.

Baserri batean jaio arren zure lan-etorkizuna ez zenuen abeltzaintzan ikusten. Gauzak espero zenuen bezala atera ez arren… pozik zaude? Bizitzak behar duzun lekura eramaten zaitu, eta ez naiz ezertaz damutzen, guztiz kontrakoa. Bizitza hau sakrifikatuegia da, baina urteekin lortutakoa ikusten duzu, eta poztasun handia ematen du horrek. Ezerezetik abiatzeak lan asko ematen du, eta guztia lan gogorrarekin lortu dugu; beraz, harropuzkeria eman arren, pozik nago nire baserriarekin eta nire produktuekin. Oso pozik nago kontsumitzaileek nire produktuak gustoko dituztelako, eta penintsula osoko abeltzainek errespetatzen nautelako. Zer gehiago eska dezaket?

Ahuntz bat, eguzkitan // Geuria

1999an, Andonirekin batera, ‘Askibil’ gaztandegia zuzentzen hasi zinen, Igorren. Nola sortu zen proiektua? Negozioaren bideragarritasuna bilatuz bururatu zitzaigun ideia. Esnea saltzen soilik ez ziren kontuak ateratzen. Ganadutik bizitzeko gazta saltzea eraginkorragoa izango zela ikusi genuen, eta horixe egin genuen.

Zuen esnea ahuntz murtziar-granadarren arraza batetik dator. Ahuntz horien jatorrizko klimak ez du zerikusirik Euskal Herrikoarekin. Zergatik arraza hau eta ez bertako arraza bat? Jatorrizko arraza ez da berez esne-arraza bat, haragi-arraza bat baizik. Esne-azienda nahi genuen guk, eta eskura izan genituen arrazak Saanen, Alpina eta Granadako murtziarrak ziren. Azken arraza honek bereziki maitemindu gintuen, eta klima berokoa bada ere, ondo moldatu da Euskal Herriko klimara. Gainera, arrak bakarrik ekarri genituen; eme guztiak etxean jaioak dira, bizkaitarrak. Dena esan behar da eta aitortu beharrekoa da hasierak ere zoro samarrak izan zirela: nola maneiatu, elikatu, zer gustatzen zaien, zer zainketa behar diren… Dena ikasketa bat da eta esango dizut mundu hau etengabeko ikaskuntza prozesu bat dela. Etengabe birziklatu behar gara abeltzaintzan.

Andoni eta Zuriñe, Askibilen // Geuria

Antzina esnea saltzen zenuen Gamizen. Zergatik ahuntzena eta ez ardi edo behiena? Ugaotik Gamizera eraman genituen lehen 12 ahuntzekin hasi ginen. Bertan ukuilu bat alokatu genuen, ahal genuen neurrian handitzen joateko ideiarekin. Aurrerago, 1998an, baserri bat alokatu genuen Markinan. Han, Igorren ukuilurako pabiloia eta gaztandegia eraikitzen genituen bitartean, esnea saltzen genuen.

1999an Igorreko Loiate auzora lekualdatu ginen. Ahuntzak, ardiak edo behiak hautatzeko erabakiari dagokionez, erantzuna ahuntzak gustatzen zitzaizkigulako da. Nik, ez nuen ez ardirik ez behirik nahi. Euskal Herrian egiten den ohiko erabakitik urruntzen zen apustua iruditu zitzaigun eta ideia atsegin genuen. Esan eta egin!

Askibilek zer gazta mota eskaintzen dio kontsumitzaileari eta nolako bilakaera izan du urteetan zehar? Gaur egun, Askibilek gazta freskoa egiten du. Txuriak esne gordinez ondutako gazta, hau Auntzai Ondua da, gazta laktikoa, ruloa, Auntzai Leuna. Hiru horiek dira Euskal gazten gamakoak. Labeldun gaztetatik kanpokoak, esne berarekin eginak, Camenbert, Samurra motako gazta bat egiten dugu, iaz Loiate izenarekin birbataiatu genuena, gure etxaldea dagoen auzoa, jogurt naturalak ere egiten ditugu. Eta familiarekin bat egiten duen azkena ‘El Azulito’ izan da, gazta urdin bat, Bilbori keinu bat eginez bere izena jarri geniona: salgai jarri genuen urtean hiriko mikrobusaren urteurrenarekin eta merkatu berriarekin bat egin zuelako.

Gaztandegiko ahuntzak // Geuria

Esneki guztiak gure ahuntzen esnearekin bakarrik egiten ditugu; ez dugu bestelako esnerik erosten eta eskuz eta modu naturalean egiten dugu. Gure berme-zigilua da, abeltzainarengandik kontsumitzailearengana, hurbileko lokala, kimikarik gabea, tratamendurik gabea, badakigu zer saltzen dugun, eta horrela jendeak badaki zer erosten duen. Negozioaren garapena oso oparoa izan da.

Nire gazta ondua saltzen hasi nintzenean, egiten hasi ginen lehen gazta izan zen, eta jendeak jakin-minez eta mesfidantzaz probatzen zuen. Zorionez, hemen, ardia zen gehien estilatzen zena, publikoak ohiturak aldatu zituen eta beste esneki mota batzuetara zabaldu zen. Eta gure lurraldean, txikia izan arren, aberastasun handiko esnekiak egiten dituzten etxalde asko ditugu.

Murtzia eta Granadako ahuntzak kuxkuxeroak dira // Geuria

Gaur egun Euskal Gaztak proiektuaren parte zarete. Zer esan nahi du honek? Guretzat ardura garrantzitsua zen Hazi Fundazioa Eusko Labelaren familiari lehenagoko errezeta berreskuratuen gaztak eranstea eta horren parte izatea, 1999tik aurrera ahuntzain eta gazta egileak izanik. Ez genuen birritan pentsatu: horretan hasi ginen, bertako partaide izateko. Beheko mailatik sortzen diren produktuak ikusarazteko modu bat da, kalitatezkoak edo, orain esaten den bezala, egileenak direla adierazteko.

Askibil duela 25 urte hasi zen. Nolakoak izan dira ia hiru hamarkada hauek eta zer etorkizun iragartzen diozu? Bidea gogorra izan da, oso gogorra. Jende gutxik sinesten zuen gure proiektuan, eta ezer gabe hastea, lursail edo etxalde bat izatearekin alderatuta, zailagoa da. Edo, ganadua, zurea egin arte, aklimatatu egin behar da, ondo aukeratzen jakin behar da… eta hori lan izugarria da. Produktu desberdin batekin merkatua zabaltzea asko kostatzen da.

“Jendeak ezagutzen eta bilatzen dituen produktuak izanik, jarduera horretatik erretiroa hartzeko aukera izatea besterik ez dut eskatzen”

Garai hori igarota, eta jendeak ezagutzen eta bilatzen dituen produktuak izanik, jarduera horretatik erretiroa hartzeko aukera izatea besterik ez dut eskatzen. Eta belaunaldien arteko erreleboa egotea, aurrera ateratzeko bizitza behar izan duten proiektu horiek gal ez daitezen. Badakigu abeltzaintzan denetarik gerta daitekeela eta arrisku handia dagoela, baina dena behar bezala joango dela pentsatu behar dugu.

Ahuntz kuxkuxero bat, GEURIAko kazetariaren zorroa miatzen // Geuria

Osorik irakurri

☉ Ugao

Ugaoko Jute fabrika ohian lan egindako emakumeen inguruko liburua salgai ipini dute Janen

Liburuak 5 euroko prezioa du eta astelehenetik ostiralera eskuratu daiteke 10:00etatik 14:00ak bitartean Jane jauregian

|

Juten lan egindako emakumeak, joan den martxoan egindako omenaldian // Geuria

‘Miraballesko Jute Ehungintza-Emakumeen rola fabrikaren historia’ liburua salgai ipini dute Ugaoko Jane jauregian. Liburuak 5 euroko prezioa du eta astelehenetik ostiralera eskuratu daiteke 10:00etatik 14:00ak bitartean Jane jauregian.

Ugaoko ondarea izandako fabrika eta bertan lan egin zuten emakumeen historia jaso eta zabaltzeko ‘Miraballesko Jute Ehungintza-Emakumeen rola fabrikaren historian’ liburua idatzi du Josu Hernando Perez Euskal Herriko Unibertsitateko irakasleak Belen Alcalde lankidearekin batera. Jute ehungintza fabrikaren historia “lurperatuta” zegoela dio Hernandok: “Lantegiaren historia guztiz desagertuta zegoen, eta Udalak horren ikerketa bat egiteko proposamenaren haritik erabaki genuen liburu hau idaztea”.

Liburuaren helburua erreminta dibulgatiboa izatea da: “Urtebeteko dokumentazio eta artxibo lan handia dago liburuaren atzean baina helburu nagusia jendeak Jute Ehungintza Fabrikaren berri izatea da”.

Liburuak atal nagusi bi ditu: lehena, fabrikaren lehen mende erdia azaltzen duena, artxiboko informazioarekin osatu dute. Lan zaila izan dela azaldu du liburuaren egileak, informazioa “desagertuta” zegoelako eta Foru Aldundiko artxiboetatik jaso dute. Bigarren atala sei emakume langile ohien adierazpenekin osatu dute: “Elkarrizketen bidez mendearen bigarren zatiko historia ezagutu ahal izan dugu”, gehitu du Josuk.

Asun, Maritere eta sara // Geuria

Omenaldia, Udiarragan

Asun eta Maritere Ortiz de Zarate ahizpek eta Sara Ferrerok ez dute inoiz ahaztuko Ugaoko Jute fabrikan lan egin zuten garaia. Joan den martxoaren 13an bertan lan egin zuten emakume guztiak omendu zituen Udiarragako amabirjinaren elizan eta lehen ilarako bankuan eserita zeuden Asun, Maritere eta Sara.

14 urterekin haria egiteko makina erraldoiekin egiten zuten lan Ugaoko lantegian. Baina, esan bezala, omenaldiaren egunean irribarretsu zeuden Udiarragako eleizan, urte horietako oroitzapenak elkarren artean kontatzen eta bertan proiektatu ziren antzinako argazkiak adi-adi begiratzen.

Osorik irakurri