Zinemaren eta kulturaren munduak bat egin du Palestina-Euskal Herria Elkartasun Batzordeek Gazako genozidioa salatzeko Donostian irailaren 24an egingo duten manifestazioarekin.

Eta deialdi horrekin bat egin dute Itziar Atienza galdakoztarrak eta Itziar Ituño basauriarrak.

Hain zuzen ere, Atienzak irakurri zuen atzo adierazpena Donostiako Victoria Eugenia Antzokiaren aurrean, Antonio De la Torre aktorearekin batera.

“Hitz egiten ari garen bitartean, haur errugabeak hiltzen ari dira Gazan”, adierazi dute.

‘The Voice of Hind Rajab’ filma

Manifestazioa irailaren 24an, asteazkenez, izango da Donostian 18:30etik aurrera.

Aurretik, ‘The Voice of Hind Rajab’ filma proiektatuko dute Zinemaldian.

Kaouther Ben Haniaren filmak Israelgo Armadaren eraso batean bere familia osoa, ama izan ezik, galtzen duen sei urteko neskato baten istorioa kontatzen du.

“Bere laguntza-oihuek ezin dute salbatu, eta erreskatatu nahi duten anbulantzia-taldeko kideak ere hiltzen dituzte”, aurreratu dute Palestina-Euskal Herria Elkartasun Batzordetik, eta gaineratu dute: “Ez da istorio isolatua, palestinarren egunerokoa da: suntsitutako familiak, suntsitutako ospitaleak eta 70.000 pertsona baino gehiago erailak”.

Palestina-Euskal Herria Elkartasun Batzordearen barruan honako kolektiboak daude: Artistas con Palestina, Campaña Final Comercio de Armas con Israel, Donostia Palestina, EAB Euskal Aktoreen Batasuna, EPE-thaia, Gernika Palestina Herri Ekimena, Gure Haurrak Ere Badira; Kulturatik, creadorks culturales con Palestina; Rescop eta Trabajadors del Cine x Palestina.

Loraldia Plaza Kultur Jaialdiaren laugarren edizioa antolatu dute Arrigorriaga eta Zaratamon urriaren 17tik 26ra, GEURIAn duela aste batzuk iragarri lez. Sei egunetan zazpi jarduera ezberdin prestatu dituzte eskualdeko udalerri bietan. ‘Marea Gora’ lelopean, askotariko ekitaldiak prestatu dituzte Hego Uribeko udalerri bietan, asteburu bietan.

Urriaren 17 eta 18an Zaratamon antolatu dute jaialdia, ekitaldi azpimarragarriekin, aurreko edizioak “oso arrakastatustuak eta balorazio positibokoak” izan direla kontuan hartuta. hala azaldu du Alberto Ugarriza Zaratamoko alkateak, eta “aurten ere asmatuko dutela” aurreratu du Ugarrizak, iazko formatua mantenduko dutela iragarriz (Elexalde eta Arkotxan jarduera bana antolatuz).

“Aurten, gure herriarekin harreman berezia izan dute izar handi bi programatu ditugu: Ruper Ordorika eta Itoiz. Zehatzago, Juan Carlos Perez eta Jose Garate Foisis”. Izan ere, urriaren 17an Itoiz Udako Sesioak dokumentala proiektatu, eta ondoren solasaldia antolatu dute dokumentalaren zuzendariarekin, Juan Carlos Perez eta Foisisekin.

“Itoiz taldeak harreman oso estua izan zuen Zaratamorekin”, gogoratu du Ugarrizak. “‘Alkolea’ hirugarren diskoa grabatzen amaitu zutenean, Zaratamoko Txabiri tabernara joan ohi ziren eta bertan mokadutxu bat eta tragoren bat hartzen genuen elkarrekin. Garai hartako oroitzapen onak dituzte. Foisisek ere harreman zuzena dauka Zaratamorekin: izan ere, Bostak eta Laurenak taldeak Zaratamon egiten ditu entseguak astelehenero”.

Alberto Ugarriza: “‘Alkolea’ hirugarren diskoaren grabaketak  amaitzen zituztenean, Zaratamoko Txabiri tabernara joan ohi ziren eta bertan mokadutxu bat eta tragoren bat hartzen genuen elkarrekin”

Hilaren 18an Ruper Ordorika egongo da Arkotxako San Bizente elizan. Iazko edizioan Jon Maiak, Gorka Hermosak eta Pello Ramirezek aipatu zuten Arkotxako eliza Loraldia bezalako proiektu akustikoetarako “oso leku berezia” zela. “Ruper Ordorikaren bakarkako proiekturako leku ezinhobea izango da”, ondorioztatu du Zaratamoko alkateak. “Ruper Ordorikak ere harreman estua izan du Zaratamorekin: Oñatitik Basaurira etorri zenean, Basaurin, Alfontso Berazaren etxean hartu zuen ostatu eta harreman berezia izan zuen berarekin. Izan ere, Alfontsoren bikotea, orain bere alarguna, Carmen Uriarte, Zaratamokoa da. Duela lau urte Ruper herrira etorri zenean, oroitzapen oso bereziak izan zituen Zaratamon egindako kontzertu hartan”.

Aipatu beharrekoa da Ruperrek urrian bertan aurkeztuko duela bere taldearekin plazaratuko duen lan berria. “Zaratamon eskainiko duen kontzertua musikaria bakarka ikusteko azken aukera izan daiteke. Benetan berezia izango da”, laburbildu du Zaratamoko alkateak.

Alberto Ugarriza, Amaia Ocerin eta Maite Ibarra, Arrigorriagan // Geuria

Urriaren 23tik 26ra Arrigorriagan antolatu dute Loraldia Plaza. Kultura desentralizatzea helburu duen jaialdi honek hainbat jarduera prestatu ditu Arrigorriagako herrigunean eta Abusu auzoan. “Baina gure helburua ez da egitarau soil bat sortu eta eskaintzea”, nabarmendu du Amaia Ocerin Loraldiako Komunikazio  arduradunak. “Helburua transmisio kate hori ez etetea eta euskarazko imajinario garaikidea aberastea. Horixe da, hain zuzen ere, Loraldiaren arima, tamaina txikiko proposamenak eskaintzen, makrokontzertuen garaian murgilduta gaudelarik”.

Dantzarekin hasiko dute Arrigorriagako programazioa Meñakoz Dantza Taldearen ‘Suak Su’ lanarekin, dantza, musika eta bertsolaritza uztartuz. Hilaren 24an fusioa eta probokazioa eskainiko dute ‘Arima’ ikuskizunarekin, flamenkoa eta txalaparta uztartuz. Urriaren 25ean ‘Hitzaurrea’ izeneko esperientzia egingo du Piszifaktoria Ideien Laborategiak eta Fikzio Fabrikak Arrigorriagako plazako arkupeetan. Emanaldi hau Loraldiaren Sormen Digitala Bekaren egitasmoaren emaitza da. Gainera, ‘Ai Gure Juaneteak!’ antzerkia eta El Mozo Wines + Morau eta Bernardo Goietxe ardo dastaketa eta kantuak uztartzen dituen ekitaldia antolatu dute uyrriaren 26an.

“Loraldiak aukera paregabea eskaintzen digu euskal kultura plazara ateratzeko, herritarrekin partekatzeko eta gure sortzaileei ikusgarritasuna emateko”, izan dira Maite Ibarra Arrigorriagako alkatearen berbak. “Udalerri txikia gara, bai. Baina proiektu honek erakusten digu elkarlanean eta ilusioz gauza handiak lor daitezkeela”.

Maite Ibarra Arrigorriagako alkatea, gaur eskainitako prentsaurrekoan // Geuria

Egitaraua | Loraldia Plaza 2025

Urriak 17, ostirala
19:30 Itoiz Udako Sesioak dokumentala, Zaratamoko Kultur Etxea

Urriak 18, larunbata
19:30 Kontzertua: Ruper Ordorika, Arkotxako eliza (Zaratamo)

Urriak 23, osteguna
19:00 ‘Suak su, Abusuko Kultur Zentroa (Arrigorriaga)

Urriak 24, ostirala
20:00 ‘Arima’, Lonbo aretoa (Arrigorriaga)

Urriak 25, larunbata
18:00 ‘Hitzaurrea’, Udaletxeko plazakao arkupeak
20:00 ‘Ai gure Juaneteak!’, Lonbo aretoa (Arrigorriaga)

Urriak 26, igandea
12:30 El Mozo Wines + Morau eta Bernardo Goietxe, Azokea (Arrigorriaga)

Atzo hasi eta gaur bukatu da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta Behategiak, Euskal Hedabideen Behatokiak, Eibarren (Gipuzkoa) antolatutako bi jardunaldiko zikloa ‘Analitika digitala euskarazko hedabideetan: erronka handi bat’ izenburupean. Gaurko egunari mahai-inguru batek eman dio hasiera: ‘Nola bizi izan dute hedabideek aldaketa? Analitika digitala euskarazko hedabideetan: erronka handi bat’.

Mahai inguru horretan GEURIAk parte hartu du. Bertan izan da Jon Villapun, hamar urtez komunikabidearen zuzendari lanak eta egun editore lanak egiten dituena. Villapunekin batera, Naike Usabiagak (Irutxuloko Hitza), Ainara Arrizabalagak (Hamaika) eta Aitziber Arzallusek (Guka) hartu dute parte, eta Behategiako Ane Martinezek moderatzaile lanak egin ditu.

Hiru gai ardatz izan dituen ordubeteko solasaldia izan da: lehena, analitikari erreparatuz, azken urteetan komunikabidean egindako aldaketak; bigarrena, aurrera begirako lehentasunak eta bideak identifikatutako zailtasunak; eta hirugarrena, etorkizun ideal baten proiekzioa egitea. Komunikabide bakoitzak bere antolakuntza azaltzeaz gain, mahai-ingurua bizi izan da. Bertaratutako hogeita hamar bat profesionalek ere hitza hartu eta ikuspegi anitzak eta interesgarriak mahagainean jarri dituzte.

Ezker eskuma, Aitziber Arzallus (Guka), Ainara Arrizabalaga (Hamaika), Jon Villapun (Geuria) eta Naike Usabiaga (Irutxuloko Hitza) / Joxe Rojas (Tokikom)

Azken urteotan euskarazko hedabideok aldaketa nabarmenak izan ditugu digitaliazio-prozesuari dagokionez, eta horiei aurre egiteko bidean dihardugu. Audientzien datuei erreparatuta, Hekimen Euskal Hedabideen Elkarteko kideok -GEURIA kide da- 40 milioi bisitako langa gainditu dugu bi urtez jarraian, 2023n eta 2024an. Eta 2019tik 2024ra bitartean, pandemia aurretik gaur arte, webguneetan erregistratutako trafikoa % 42 handitu da. Datu horietan GEURIAk bere alea jartzen du. Izan ere, urtetik urtera datuek gora egiten dute, komunitate baten errotzearekin batera.

Bizitza eta heriotzaren artean, batzuetan, keinu txiki batek egiten du aldea. Eta hori bera gogorarazteko erronka handia burutuko dute Hego Uribeko lau lagunek. Almeriako Titan Desert txirrindularitza proban hartuko dute parte urriaren 2tik 5era Arkaitz Santamaria (Ugao, 1978) eta Beñat Santamaria (Ugao, 1984) anaia ugaotarrek, Joseba Urrutikoetxea arrigorriagarrak (Ugao, 1964) eta Jose Manuel Rodrigo basauriarrak (Basauri, 1970). Eta mezu sendo bat hedatuko dute lau haizeetara Hego Uribetik Almeriara eta Almeriatik mundu zabalera: hezur-muina ematearen garrantzia, hain zuzen.

Lau etapa, 400 kilometro ibilbidea eta 7.000 metroko desnibela. Rodrigok, Urrutikoetxeak eta Santamaria anaiek ez dute helmuga garaipen soil bat bezala ikusten. Bizitza ematearen balioa ikusaraztea izango da helburu nagusia. Arkaitzek duela urte batzuk hezur-muinaren transplantea behar izan zuen eta bere anaia Beñat izan zen haren bizia salbatu zuen emailea. Josebari, berriz, leuzemia diagnostikatu zioten garai berean eta gaur egun sendatuta badago ere, badaki zer den besteen eskuzabaltasun anonimoaren menpe bizitzea. Eta Jose Manuelek, taldeko beteranoenak, kirolaren bidez mezua zabaltzeko bide ezin hobea ikusi du proiektuan. Horregatik, beraien parte-hartzea ez da izango lasterketa hutsa; erronka partekatua izango da eta lema argia: “Eman hezur-muina, eman bizitza”.

Bizikleta, lauren lotura

Bizikleta da Hego Uribeko lau herritarren lotura. Laurek izan dute harreman zuzena bizikletarekin: batzuk txirrindulari izandakoak eta beste batzuk triatloian arituak. “Guk bizikleta egin dugu beti eta Jose eta Arkaitzek Marokoko Titan Deserten parte hartu zuten. Arkaitzek ‘Titan Deja Huella’ izeneko taldearekin parte hartu zuen, hezur-muineko transplantatuen taldea da. Eta biek animatu gintuzten Beñati eta bioi parte hartzera Almeriako proban. ‘Egin dezagun proiektu bat hezur-muina emateari ikusgarritasuna emateko’, esan zuten, eta horretan ari gara, erronka prestatzen”, dio Josebak: “Ez goaz Titan Desertera inoren aurka lehiatzera, ezta gure artean lehiatzera ere. Gure helburua batera iristea eta gure mezua ahalik eta urrunen zabaltzea da. Horri lortzea edozein garaipen baino garrantzitsuagoa da”.

Lau protagonistek ondo dakite bizikleta zaletasun hutsa baino gehiago dela: “Bizikletan, zure buruarekin hitz egiten duzu, nekea eta burua menderatzen ikasten duzu. Niri asko lagundu zidan gaixotasunean zehar”, esan du Arkaitzek. Joseba ere erabat ados dago bere lagunarekin: “Beti egin izan dut kirola, baina gaixotasunaren ostean bizikleta izan da niretzat psikologo onena. Lagundu dit gauza positiboetan pentsatzen eta aurrera egiten”.

Bizitza goitik behera astintzea

Arkaitzen oroitzapenak hunkigarriak dira. Fungoide mikosia detektatu zioten duela bederatzi urte, hau da, larruazaleko linfoma. “Fungoide mikosia diagnostikatu zidaten, eta hezur-muin transplantea behar nuen. Zorionez, nire anaia Beñat erabat prest agertu zen, eta horri esker bigarren aukera bat izan dut bizitzan”, dio Arkaitzek.

Gaixotasuna ez zen prozesu erraza izan. Ospitaleetan —lehenengo Bizkaian, gero Madrilen— ordu luzeak pasatu zituen, kimioterapien eta erradioterapien artean, eta tarte horietan bakardadea izan zuen lagun bakarra: “Burua mila bueltaka dabilenean eta zurekin batera ezin denean inor egon, pentsamendu ilunak nagusitzen dira. Nik orduan erabaki nuen bizirik ateratzen banintzen bizitza beste era batera biziko nuela eta nire esperientzia baliatuko nuela beste batzuk sentsibilizatzeko”.

Beñatek ere gogoan du nola bizi izan zuen bere anaiaren prozesua: “Niretzat ez zen erraza ikustea Arkaitz hain egoera larrian. Zure anaiaren bizitza hari batetik zintzilik dagoela sentitzen duzunean, ez dago zalantzarik. Ni ospitalean lau orduz makina bati konektatuta egon nintzen eta listo, baina berarentzat egun hartan bizitza berria hasi zen. Niretzat sekulako lasaitasuna izan zen jakitea haren gorputzak ondo hartu zuela nire odola. Poltsatxo batek nire anaiaren bizitza zelan salbatu zuen ikusteak erabat hunkitu ninduen. Inoiz ahaztuko ez dudan zerbait da”, dio Beñatek.

Josebaren kasua ere latza izan zen. Pandemiaren erdian, ospitaleak bete-betean zeudenean, leuzemia diagnostikatu zioten. “Leuzemia nuela esan zidatenean, burutik okerrena pasa zitzaidan. Eta gainera, pandemian, bakarrik. Etxean eta ospitalean bakardadea oso gogorra izan zen. Tratamenduak gorputza ahultzen dizu, baina are gehiago gogoa jaten dizu. Ni asko salbatu ninduena bizikleta izan zen: niretzat terapia bat izan zen. Egun txarretan kalera irten, pedalei eragin eta nire buruarekin hitz egiten nuen”. Hilabete luze horiek atzean utzita, Josebak argi zeukan: “Sendatuz gero, nire alea jarriko nuela zin egin nuen. Hori betetzen ari naiz orain. Bizitzak astindu egin ninduen, baina orain indartsuago sentitzen naiz”.Arkaitzek eta Josebak argi dute esperientzia gogor horiek itxaropen mezu bihurtu behar direla: “Momentu honetan transplante baten zain dagoen norbait egongo da. Guk erakutsi nahi dugu posible dela aurrera ateratzea. Bide luzea eta gogorra da, baina beste aldean argia ere badago”.

Mitoak apurtzea

Beñaten, Jose Manuelen, Josebaren eta Arkaitzen helburu nagusietako bat da mito eta beldur faltsuak apurtzea. “Askok uste dute hezur-muina ematea hezur bat zulatzearen modukoa dela, eta ez du zerikusirik. Kasu gehienetan odol-emate baten antzekoa da, inolako arriskurik gabe”, argitu du Arkaitzek. Prozesua, gainera, erraza da. Lehenengo pausoa da emaile izateko izena ematea eta odol-analisi sinple bat egitea. Hortik aurrera, emailearen datuak nazioarteko erregistro batean gordetzen dira. “Ez da momentuan odola ematera joatea bezalakoa. Emaile izateko zure datuak gordetzen dituzte, eta agian inoiz ez dizute deituko. Baina baliteke urte baten buruan edo hamar urteren buruan zure profila norbaiti beharrezkoa izatea”, azaldu du Josebak.

Behin bateragarritasuna baieztatuta, prozesuak bi bide ditu: batetik, gehienetan erabiltzen dena, odolaren bidezko zelula-emailea da. Horretarako, dohaintza egin behar duen pertsonari injekzio batzuk jartzen dizkiote egun batzuetan, gorputzean zelula gehiago sortzeko. Ondoren, ospitalean makina bati konektatzen diote lau bat orduz, odol-emate baten antzera. Makina horrek odola ateratzen du, zelula amek dituen osagaiak gordetzen ditu, eta gainerako odola berriro emaileari itzultzen dio.

Beste bide bat ere bada, baina oso kasu gutxitan erabiltzen da: hezurretik zuzenean ateratzea, anestesia orokorpean eta ebakuntza gelan. “Jendeak horrekin nahasten du normalean, baina ia inoiz ez da modu horretan egiten. Eta egiten denean ere, ez da arriskutsua: emailea egun gutxitan ondo dago berriro”, argitu du Beñatek. Beldur ohikoenei ere erantzun diete lau lagunek. “Jendeak esaten du: ‘Baina min emango al dit?’ edo ‘Osasunean zer arrisku dauka?’”, dio Beñatek. “Bada, ez du minik ematen, ez du arriskurik, eta gorputzak egun gutxitan sortzen ditu berriro emandako zelulak. Hartzailearentzat, ordea, hori bizitza osoa izan daiteke. Hortxe dago desberdintasuna”.

Horregatik, lau herritarren mezua argia da: informazioa falta da eta hori da gainditu behar dena. “Jende askok ez daki nola egiten den hezur-muinaren dohaintza, eta horregatik da gure borroka. Jendea informatzea eta erakustea zein erraza eta segurua den”, dio Josebak. Arkaitzek gehitu du: “Jende askok pentsatzen du gazte izateak ez duela garrantzirik, baina kontrakoa da: 18 eta 40 urte bitarteko jendea da behar duguna. Gazteak dira emaile aproposenak eta hortik etorriko dira etorkizuneko bizitza salbatzaileak”.

Almeria: bozgoragailu ezin hobea

Almeriako Titan Desert proba gogor eta ospetsua da. Baina oso ezaguna ere mundu osoan. Txirrindulari profesionalak, profesional izandakoak eta afizionatuak elkartzen dira bertan. Eta Hego Uribeko lau fantastiko hauek proba famatua baliatu nahi dute mezu solidarioa lau haizeetara zabaltzeko. “Agian ez dugu etaparik irabaziko, baina gure maillota ikusten duenak bere buruari galdetuko balio zertan ari garen, garaipen handia litzateke guretzat”, dio Arkaitzek. Lau txirrindulariek maillot gorriak eramango dituzte soinean, ‘Eman hezur-muina, eman bizitza’ lemarekin.

Eta materialari dagokionez, laguntza jaso dute hainbat bideetatik. “Basauriko, Arrigorriagako eta Ugaoko udalek dirulaguntza eman digute proiektu hau zabaltzeko eta udal bakoitzeko logoa soinean eramango dugu”, dio Jose Manuelek. Era berean, bestelako babesleak ere lortu dituzte: “Zamudioko Serigrafia Iorgi-koek kamiseta batzuk egin dizkigu gure lemarekin eta Manufacturas Ges-ek kaskoak eta betaurrekoak emango dizkigu laurontzat Almeriako lasterketari begira”.

“Laguntza txikiak dira, baina poltsikotik zeuk jarri behar baduzu, gaur egun kaskoa 200 euro dira eta betaurrekoak 90 edo 100 euro. Azkenean, laguntza txiki guztiak batu egiten dira eta oso garrantzitsuak dira. Guk ilusioa jartzen dugu, entrenamendua, familiari denbora kentzea eta hezur-muina ematearen garrantzia agerian utziko dugu”, dio Josebak.

Hitzaldiak Hego Uriben

Erronka solidario hau kirolaren mugetatik harago doa. Elkartasuna mugimendu bihurtzea da, bizikleta bozgorailu bihurtzea eta lau herritarren mezua Hego Uribeko, Euskal Herriko eta munduko azken bazterreraino eramatea. “Guk pedalei eragingo diegu, baina benetako garaipena da gero eta jende gehiagok izena ematea emaile izateko. Horrek salbatzen ditu bizitzak”, dio Arkaitzek.

Pedalei eragin bai, baina ez dute mezua Almeriako probara bakarrik mugatuko. Dagoeneko hitzaldi bat eman dute eskualdean, Arrigorriagan, gazteek hezur-muina emateko kontzientzia pizteko, eta harrera ona izan zuen institutuko gazteen artean: “Behintzat interesa piztu zuen askorengan eta hezur-muina zelan eman behar duten galdetu ziguten. Hori oso positiboa da: mezua helarazten diezu, eurek jaso egiten dute eta interesa sortzen die batzuei. Hurrengo urratsa da emaileen zerrendan izena ematea eta itxarotea ea euren odola baliagarria zaion gaixorik dagoen horri”, dio Josebak. Arkaitzek ere modu positiboan hartu zuen Arrigorriagako hitzaldia: “Hitzaldian askotariko erreakzioak ikusi genituen: gazteak unean bertan izena ematen, batzuk malko artean hunkituta edo lehen aldiz ulertzen dutenak keinu txiki batek bizitza bat salba dezakeela”.Hego Uribeko gainontzeko herrietan hitzaldiak ere emateko asmoa dute lau herritarrek: “Basaurin eta Ugaon hitzaldiak eman nahi ditugu, eta aukera badago eta eskualdeko beste herrietan edo institutuetan interesa badute, gu prest egongo gara joateko eta dena azaltzeko”, dio Josebak.

Almeriako Titan Desert lasterketaren ostean ere, laurek jarraituko dute euren lema hedatzen, hitzaldiak ematen eta mezu bera zabaltzen: “Hezur-muina eman, bizia eman”.

Erabateko suntsipenaren erdian esnatzen da egunero palestinar herria. Milaka zibilen, kazetariren eta osasun-langileen hilketek erakusten dute genozidio bat pairatzen ari direla, giza eskubideen aldeko nazioarteko erakundeek salatu duten bezala. Dagoeneko 64.000 palestinar baino gehiago hil dira Israelgo erasoen ondorioz, gehienak haurrak eta emakumeak, kazetariak eta osasun arloko langileak.

Nazioarteko erakundeek salatu dute egoera honek giza eskubideen urraketa larriak eta heriotza masiboak ekarri dituela, eta testuinguru humanitario larria sortu duela. Milioika pertsona beren herritik desplazatuak izan dira eta elikagai eta sendagai eskasia handitzen ari da egunetik egunera.

Urriaren 7an bi urte beteko dira sarraskia hasi zenetik, eta iaztik gatazkak gora egin du. Ospitaleak, ikastetxeak eta komunikabideetako egoitzak suntsitu dituzte.

Burrunbak eskualdean

2023ko urritik herri ekimenak sortu dira genozidioa gelditzeko eskatzeko. Horren adibide da Gernika-Palestina Herri Ekimena: “Gernikako bonbardaketaren herria gara, eta lehen eskutik ezagutzen ditugu suntsipenaren ondorioak. Gernika berririk ez oihukatzeko beharra dugu, beraz, euskal herritarrok. Ezin dugu holakorik onartu. Sarraski horren aurrean ezin dugu isilik egon, ezin besoak gurutzaturik geratu. Beste ezeren gainetik, gaur eta hemen premiazkoa da ondorio latzak izaten ari den eskalada belikoa gelditzea, bakea, justizia eta itxaropenezko etorkizuna eskaintzea”, diote.

Zentzu horretan, duela bi urtetik hainbat eta hainbat protesta egin dira Euskal Herri mailan, horietako asko Gernika-Palestina Herri Ekimenak deituta. Eta Hego Uribe eskualdea ez da isilik mantendu. Hamaika elkarretaratze eta mobilizazio egin dituzte eskualdean; azkenak, Gernika-Palestinak deitutako protesta zaratatsuak. Irailaren 5ean Arrigorriagan, Basaurin, Galdakaon, Ugaon, Usansolon eta Zeberion kazeroladak antolatu zituzten eta horietara ehunka herritar batu ziren.

“Egunetik egunera terribleagoa da sarraskia… Zer da ba genozidioa etengabe gordintzen doan erabateko suntsiketa ez bada. Oihu lazgarriak isiltasun jasanezin azkenerako”, adierazi zuten Gernika-Palestinako ordezkariek: “Eta hemen, Palestinatik urrun, hitzak ere isilik daude, hutsik. Genozidio, sarraski, masakre, suntsiketa, tortura eta basakeria bezalako hitzek balioa galtzen dute gure etxeko sofan. Kuxinen artean galtzen dira, esku artean dugun kafesnearen lurrunean”, adierazi dute.
Gernika-Palestina Herri Ekimenetik salatu dutenez, “umeak dira sarraskituak, herritarrak dira sarraskituak, ospitaleak dira sarraskituak, kazetariak dira sarraskituak, Palestina da sarraskitua”.

GEURIA, ekintza globalaren parte

Mundu zabaleko 50 herrialdetako 200 komunikabidek baino gehiagok, tartean GEURIAk, bat egin zuten Mugarik Gabeko Erreportariak (RSF) erakundeak irailaren 1ean bultzatutako mobilizazio globalarekin. “Gazako kazetarien aurka propio egindako sarraskia” salatu eta atzerriko prentsari Zerrendan oztoporik gabe sartzen uzteko eskatu dugu hedabideok. RSFk zabaldu duen mezuaren arabera, “Israelgo Armadak erritmo horretan kazetariak hiltzen jarraitzen badu, laster ez da bakar bat ere geratuko Gazan zuri informazioa emateko”. Hamar hilabetean gutxienez 250 kazetari hil ditu Israelgo armadak Gazan, historia modernoko beste edozein gerratan baino gehiago. Eta ekimenarekin bat egiteko, #ProtectJournalistsInGaza eta #LetReportersIntoGaza hashtag-ak erabili genituen hedabideok.

GEURIAz gain, EITBk, RTVEk, El Paísek (eduki editoriala), EFEk, Prensa Ibericak (eduki editoriala goiburu guztietan), La Sextak, ElDiario.es-ek, Públicok, EFE agentziak, 5W aldizkariak, InfoLibrek eta El Saltok, besteak beste, ere bat egin zuten mobilizazioarekin. Nazioartean honako hedabideek babestu dute RSFren mobilizazio globala: Al Jazeera (Qatar); The Independent (Erresuma Batua); Mediapart (Frantzia); Der Frietag (Alemania); Le Soir (Belgika); La Libre Belgique (Belgika); New Bloom (Taiwan); Photon Media (Hong Kong); Media Today (Hego Korea); Il Dubbio (Italia); Agencia Pública (Brasil); Le Desk (Maroko) eta Semanario Brecha (Uruguai), adibidez.

Hego Uribeko udalen keinuak

Herri ekimenak dira protestak martxan jartzen dituztenak, baina erakunde publikoek ere euren alea jarri dute. Hego Uribe eskualdeari dagokionez, Basauriko Udalak Gazako errefuxiatuak laguntzeko 5.700 euroko ekarpena egin dio UNRWA Nazio Batuen Agentziaren Espainiako Komiteari, EAEko eta Nafarroako Funtsa proiektuaren bitartez. Uztaila bukaeranonartu zuen dirulaguntza ematea. Ekarpen horren helburua izan da “Palestinan errefuxiatutako herritarren oinarrizko premiei erantzutea eta oinarrizko giza eskubideak bermatzea”. Gazan, UNRWAk laguntza ematen die Palestinako errefuxiatuei, honako alor hauetan: hezkuntza, osasuna, osasun mentala, sorospena, gizarte-zerbitzuak, mikrokredituak eta larrialdiko laguntza. 2023ko urriaren 7tik, Israel Gaza erasotzen hasi zenetik, 116 babesleku egokitu ditu kanporatutako familientzat, baita 11 osasun-instalazio eta 119 mediku-ekipo ere. Horrez gain, elikagai-paketeak helarazi dizkie 1,7 milioi pertsonari, eta ura, saneamendu-zerbitzuak eta higiene-kitak ere bai.

Bestetik, Galdakaoko Udalak adierazpen instituzionala onartu zuen aho batez irailaren 3an, Vuelta txirrindulari lasterketa Galdakaotik igaro baino lehen, Palestinarekiko elkartasuna agertuz eta Israelgo Estatua Gazan gauzatzen ari den genozidioa gaitzetsiz. Lasterketa horretan Israel-Premier Tech taldea parte hartzen ari da, “Palestinaren aurkako eraso bortitza gauzatzen ari diren estatu baten irudia zuritzeko kirola erabiliz”. Galdakaoko Udalaren hitzetan, “Israelgo Estatuak Palestinan egindako ekintza militarrak nazioarteko zuzenbidearen urraketa nabarmena dira, biztanleria zibilaren aurkako eraso indiskriminatuak”. Horregatik, Palestinako herriari elkartasuna eta maitasuna adierazi diote, pairatzen ari den sufrimendu bidegabearen aurrean. Galdakaoko Udalaren iritziz, “kirolak topaketarako eta giza balioetarako gunea izan behar du”, eta ondorioz, Israelgo taldeek eta selekzioek nazioarteko lehiaketetan parte hartzea salatu dute. Gainera, Udalak azpimarratu du Galdakao herri solidarioa eta zapaldutako herrien defendatzaile historikoa dela, eta konpromisoa hartu du ekintza instituzional, sozial, kirol eta kulturaletan koherentziaz jokatzen jarraitzeko.