☉ Hego Uribe
[Sakonean] Trena gertu dugunean
Renfe, Feve eta Euskotren enpresek maila bereko hamabi pasabide dituzte Hego Uribe eskualdean. 2007tik zortzi ezbehar izan dira.
Trenbideen maila bereko pasabideen auzia beti egon da herritarren ahotan. Gehienetan horien kontra. Izan ere, arriskua ekar diezaiekete oinezkoei, baita gidariei ere. Zentzu horretan, Espainiako zein Euskadiko Trenbide Sareek arazo horiei aurre egiteko proiektuak martxan jartzeko helburua zabaldu dute lau haizeetara.
Euskadin, guztira, maila bereko 185 pasabide daude -gehienak Bizkaian-: 152 Euskotreni dagozkionak eta 133 Feveri dagozkionak. Hego Uribe eskualdeari dagokionez, maila bereko 12 pasabide daude eta horietatik 4 trenek, kotxeek zein oinezkoek partekatzen dituzte. Adif-Renferi eta Feveri 4 pasabide dagozkie (bina bakoitzeko) eta Euskal Trenbide Sareari (ETS) 8.
Datuak datu, Basaurik maila bereko pasabide gehiago ditu bere gain. Hain zuzen ere, sei ditu: San Migeleko pausalekua (Renfe), Larrazabal eta Ibaizabal kaleetako bidegurutzekoa (Feve) eta Ariz-Urbikoak, lau (Euskotren). Gainontzekoak Arrigorriagan (Ollarganen), Etxebarrin, Zaratamon eta Galdakaon daude.
Maila bereko pasabideak kentzeko proiektuak Euskadin
Iaz adierazi zuenez, Euskal Trenbideen Sareak (ETS) maila bereko bederatzi pasabide kentzeko prozesua hasi behar zuen 2015 eta 2016 urte artean. Plan horri hasiera eman zion ETSk 2010ean eta iazko martxoan eguneratu zuen.
Horiek horrela, oinezkoek, kotxeek eta trenek elkarbanatzen dituzten lau puntu arriskutsu kentzeko aurreikuspena egin zuen iaz ETSk, aurrekontuarekin bat eginik eta ukitutako udalerriekin lankidetzan: hiru Muxikan (Landajo, Camino Landajo eta Jesus Uribarri) eta beste bat Bedian (Mendizur). Era berean, beste udalerri batzuetako trenbide pasaguneak ezabatzeko proiektuak erredaktatzen hasi zen. Tartean, Hego Uribe eskualdean, Zaratamokoa (Praderena eremuan dagoen pasabide bakarra), baita Kareagakoa (Bedia), Eubakoa (Durango), San Kristobalekoa (Busturian) eta Heredadesekoa (Erandio) ere. Horietako batzuek dagoeneko berrikuntzak izan dituzte, baina ez guztiek.
Espainiako Trenbide Azpiegituren Kudeatzailearen (Adif) kasuan, 2024 urtera arteko proiektua martxan jarri du aurten Estatu osoari dagokiona. Hain zuzen ere, Euskadin guztira maila bereko zazpi pasabide ezabatuko omen ditu: hiru Gueñesen, bi Zallan (orotara, 44 trenbide pasabide ditu), bat Ortuellan eta azkenekoa Trapagan. Momentuz, Hego Uribe eskualdean ez dago maila bereko pasabiderik ezabatzeko proiekturik.
Arartekoa, herritarren segurtasunaren alde
Arartekoak, herritarren defendatzaileak, ETSren inguruko hausnarketa egin du azken urteotan eta ondoko ondorioak atera ditu: “Bilbo-Donostia korridoreko geltokien erdiak gabeziak ageri ditu irisgarritasunari eta segurtasunari dagokienez. Ekipamenduen %82tan ez da bermatzen joan-etorri seguru eta autonomorik kaletik nasaraino. Bide bikoitzeko lau geltokitik hiruk ez du joan-etorri segurua eta funtzionala bermatzen nasen artean. %50etan beharrezkoa da trenbideak gainazaletik igarotzea. Geltokien %63k gabeziak ageri ditu segurtasun seinaleztapenaren gaian nasetan. Ekipamenduen %31k irregulartasunak ditu zoladuran. Geltokien hurbileneko ingurunean bideratzeko ukimen zerrendarik dagoenik ez da egiaztatu, ezta eraikinetako atondoetan ere. Instalazioen %77k ez du sistema akustikorik edota bisualik, bidaiariari informazioa emateko. Altzariek (eserlekuek, leihatilek), orokorrean, ez dituzte irisgarritasuneko araudi parametroak betetzen”.
Modu horretan, honako gomendioak eman dizkio ETSri: “Trenbide-pasaguneak ezabatzea eta gaineko pasabideak edo azpikoak eraikitzea nasen artean, eta igogailuak instalatzea (eskari handieneko geltokietan). Arrapalak egokitzea sarbideetan eta nasetan. Nasak funtzionaltasunez zabaltzea, eraiki zirenean estu egin baziren edo estutasun hori eragin bazaie. Sarrerako eta barruko ateak automatizatzea. Geltokietatik gertuko oinezko inguruneak egokitzea”.
Begicrossing sistema martxan
Trenbide pasabideetan arriskuak ekiditeko prozesuan, Visual Line euskal konpainiak (Bilbo, 2013) aurreko urtean sistema berri bat landu zuen: Begicrossing. Zentzuzko ikuspen artifizialeko sistema da eta herritarren segurtasuna ahalbidetzeko sortua izan da. Sistema honen helburua da ezusteko posible baten aurrean antzemate lasterra izatea. Kasu honetan, tren gidariak aurretiaz jakitea bidean aurrera ezbeharrik balego.
Ereduzko proba Basaurin egin zuen Visual Line enpresak iaz, Urbiko pasabidean. Guztira, 506 alarma jaso zituen sistemak maiatza eta abuztua bitartean eta horietatik 10 abisu arriskutsuak izan ziren.
Europan ere, antzeko
Europako estatistiken arabera, maila bereko trenbide pasabideetan gertatu diren istripuek heriotzen %29a biltzen dute. Esaterako, 2010 eta 2012 urte bitartean, Espainiako trenbide pasaguneetan 46 istripu izan ziren kotxe eta trenen artean eta 14 pertsona eta trenen artean. Horietatik, 23 heriotza mortalak izan ziren eta 12 lagunek lesio larriak jasan zituzten.
Hego Uriberi dagokionez, 2007tik gaur egunera arte zortzi ezbehar izan dira: lau lagun hil dira eta hiru larriki zauritu.
Joan den hilabetean, Aretako tren geltokian gertatutako ezbeharraren inguruan EH Bilduk, Marian Beitialarrangoitia diputatuaren bitartez, Espainiako Kongresuan agerraldia egin zuen. EH Bilduk egindako galderetan gertakarien inguruko kronograma eskatu dute, baita trenaren iritsieraren inguruan informatu ez izanaren arrazoiak ere. Gainera, Aretakoa bezalako egoeran dauden pasabideak aldatuko diren galdetu dute, eta azkeneko hamar urteetan pasabide horietan emandako istripuak zenbat izan diren.
☉ Hego Uribe
ZOZKETA / ‘Ezinbestekoak’ diren bi saskien zozketa, Errigora eta GEURIAren eskutik
Zozketa Geuriaren Instagram sare sozialaren bidez egingo da eta parte-hartzaileek hiru pauso erraz bete beharko dituzte, komunitatea sortzeko eta Agerreko euskara pizteko.
Martxoaren 10etik 26ra luzatuko da Errigora auzolan-ariketa erraldoi honetan Agerreko —alegia, Nafarroa erdi eta hegoaldeko— produktuen eskaintza. Horien balioaren % 25 zonaldeko euskalgintzari bideratuko zaio.
Euskara hauspotzen duten eragileentzako ekarpena indarrak batuz egiten da ‘Eskutik eskura’ kanpainari esker, Nafarroa hegoalde eta erdialdeko euskalgintzari behar duen haize bolada bidaltzeko.
Zozketa Instagram sare sozialaren bidez egingo da eta honakoak dira zozketan parte hartzeko pausoak:
😍 @geuria.eus jarraitu
❤️ Like eman
💬 Zein lagunekin egingo zenuke otordutxo eder bat? 😉 Etiketatu.
🔴 Gorria edo 💚 Berdea? Elkarbanatu zure story-etan nahiago duzun saskiaren argazkia eta @geuria.eus aipatu. Horrrela jakingo dugu zein saski duzun gustukoen.
Zozketan parte hartzeko epea zabalik dago urriaren 31ra arte (12:00). Datozen egunetan egingo dugu zozketa eta irabazleak postean bertan etiketatuko ditugu. 48 orduren buruan irabazleren bat ez bada GEURIArekin harremanetan jarri, txandapasa egingo dugu eta zerrendako hurrengoari paso emango diogu.
Irabazleetako bat bazara, nola jarri GEURIArekin harremanetan? Instagram bidez mezu bat bidalita, info@geuria.eus helbide elektronikora idatzita edo 944 406 692 telefono zenbakira deituta.
Errigorak produktuak salgai ditu errigora.eus atari digitalaren bidez. Eskaera egin eta banaketa hurrengo asteetan izango da eta, salbuespenak salbuespen, produktu guztiak aldi berean jasoko dituzte erosleek. Eskaera egiterakoan aukeratu behar duzu produktuak jasotzeko puntua eta bertan zehaztutako egun eta ordutegian pasa beharko duzu jasotzera. Hego Uribe eskualdeko hainbat puntutan ere eros daitezke kutxak. (+) ikurra duten guneetan, internet bidez erosi eta bertan jaso daiteke erosketa.
ARRIGORRIAGA
Arrigorriagako AEK
BASAURI
+Bolintxu AEK
GALDAKAO
+Eguzkibegi Ikastola
Martxan da Basaurin eta Galdakaon Berbalagun egitasmoa. Aurtengoa hamabosgarren edizioa da Basaurin eta hogaita batgarrena Galdakaon.
Programaren helburua da euskaldun berriei ikasitakoa praktikara eramateko zubi lana egitea eta euskaraz bizi nahi duten euskaldun osoei euren ingurua euskalduntzen laguntzea.
Hasierako asmoa zen taberna batean euskaraz berba egiteko taldeak sortzea, baina urtetik urtera hedatu egin da ekimena eta interes talde desberdinak eratu dituzte bai Basaurin bai Galdakaon. Hala nola, mendi taldea, jostun taldea, euskal dantza taldea, txalaparta taldea, bizkaiera lantzeko taldea, Gurasolagun taldeak, musean aritzeko taldeak edota irakurketa taldea.
Eta, aurten, nobedade gehiago izango ditu egitasmoak: “Basaurin kakorratz taldea sortu da eta aurten gure erronka izango da gurasoberriak edo haur txikiak dituzten gurasoak elkartzea parke edo plaza batean euren artean harreman euskaldunak sortzeko; horri Parkelagun deitu diogu”, dio Ioritz Lopez de Alda Basauriko Berbalagun dinamizatzaileak.
Hego Uribeko Berbalagun egitasmoko arduradunak eta Basauriko eta Galdakaoko udal ordezkariak // Geuria
Txakurlagun taldeak ere eratu nahi dituzte Basaurin, baita Galdakaon ere. “Ikasturte honetako erronka da Txakurlagun taldeak sortzea; izan ere, eskualde honetan hainbat txakur daude eta jabeak askotan entzuten ditugu eurei euskaraz egiten”, esan du Asier Martin Galdakaoko Berbalagun arduradunak.
Eskualdeko ondarea ezagutzen
Eskualdeari begira ere talde berri bat martxan jarriko du Berbalagun egitasmoak: Euskal Herriko ondare kulturala ezagutzeko taldea, hain zuzen.
“Basauriko eta Galdakaoko kultur ondarea ezagutzea da asmoa. Hilean behin batuko gara, eta hasteko, azaroaren 8an Galdakaon izango dugu hitzordua. Elexalde auzoan elkartuko gara, Guzur Aretxaren ondoan, eta ibilalditxoa egingo dugu”, dio Martinek.
Abenduan Basauriko ondare kulturala ezagutuko dute: “Oraindik data zehazteke dago —abenduaren 13an edo 14an izan daiteke—, baita zein ibilbide egingo dugun ere”, adierazi du Lopez de Aldak.
“Eskualdeko ondare kulturala ezagutu nahi dugu, baina baita Bizkaikoa eta Euskal Herrikoa ere. Hirugarren hitzordurako Bermeora irteera antolatu nahi dugu. Aurrerago emango dugu informazio gehiago”, diote.
Izena ematea: doan!
Berbalagun taldeak martxan dauden arren, izena emateko epea ikasturte osoan zehar zabalik dagoela gogorarazi dute Berbalaguneko dinamizatzaileek.
Izena ematea doakoa dela azpimarratu dute, eta eskatzen den gauza bakarra euskaraz elkarrizketa bat mantentzeko kapaz izatea dela.
Taldeetan eta ekintzetan izena emateko 607 146 855 telefonora deitu edo galdakao_berba@aek.eus (Galdakao) edo hegouribe@aek.eus (Basauri) helbide elektronikoetara idatz dezakete interesdunek.
Basauriko eta Galdakaoko Udalek, Udal euskaltegiek, AEK-k eta, Basauriko Hizkuntz Eskolak babesten dute Hego Uribeko Berbalagun programa.
Agenda | Hego Uribeko Berbalagun
2025 Urria-Abendua
Urriak 26, igandea | Basauri-Galdakao
Mendi irteera: Belatxikieta
09:00 Basauriko udaletxe pareko autobus geltokia
Urriak 30, osteguna | Basauri
Mintzodromoa
10:00 Solobarria plaza
Azaroak 4, asteartea | Galdakao
Berbalagun aurkezpen jaia
18:30 Ganguren taberna
Azaroak 8, larunbata | Galdakao
Ondare taldearen lehen txangoa: Elexalde
10:00 Elexaldeko Guzur Aretxa plaza
Azaroak 13, osteguna | Basauri
Berbalagun aurkezpen jaia
18:30 Bonboi taberna
Abenduak 4, osteguna | Galdakao
Mintzodromoa
10:30 Kurtzeko frontoia
Abenduak 12, ostirala | Basauri-Galdakao
Baskot Gaua
19:00 Bananas tabernatik
Abenduak 13 edo 14 | Basauri
Ondare taldearen bigarren txangoa: Elexalde
Abenduak 19, ostirala | Galdakao
Gurasolagun taldearen lehen hitzordua
17:15 Galdakaoko AEK Euskaltegian
☉ Hego Uribe
Palestinaren alde elkarretaratzeak deitu dituzte gaur Hego Uriben, lanuzte orokorrarekin bat eginez
Mobilizazio guztiak 19:30ean egingo dituzte. Arrigorriagan, Ugaon, Galdakaon, Etxebarrin eta Usansolon udaletxeen aurrean burrunbak antolatu dituzte
Gaur, urriak 15, Palestinaren aldeko elkarretaratzeak deitu dituzte Gernika-Palestina herri ekimenetik Hego Uribe eskualdeko hainbat udalerritan, lanuzte orokorrarekin bat eginez.
“Israeli zilegitasuna kentzea eta mendebaldeko estatuen interesen kontra egitea da gure ekarpenik onena palestinarrek indar-harreman hobea izan dezaten erabakiak hartu ahal izateko”, azaldu dute Palestinarekin Elkartasunatik. “Horregatik atera ginen hamarnaka milaka pertsona Iruñean joan den urriaren 4ean palestinar erresistentzia babestu eta sionismoa suntsitu behar dela aldarrikatzeko eta horregatik aterako gara urriaren 15ean palestinarren aldarri historikoekin”.
Gaurko mobilizazioen helburua, Palestinarekin Elkartasunatik azaldu lez, Eusko Jaurlaritzari, Nafar Gobernuari, Espainiako zein Frantziako Gobernuei eta CAF bezalako enpresa konplizeei presio egitea da, “Israelekin harreman oro eteteko”.
Mobilizazio guztiak 19:30ean egingo dituzte. Arrigorriagan, Basaurin, Ugaon, Galdakaon, Etxebarrin eta Usansolon burrunbak antolatu dituzte.
Elkarretaratzeak: Hego Uribe eskualdea
Basauri
Bentako plazan
Galdakao
Udaletxeko plazan
Arrigorriaga
Udaletxeko plazan
Ugao
Herriaren plazan
Etxebarri
Etxebarriko plazan
Usansolo
Izar Gorri plazan
GEURIAk bat egingo du Hego Euskal Herriko sindikatuek Palestinaren alde deitutako lanuztearekin, eta horiek iraun bitartean horiei buruzko informazioa emango du soilik webgunean.
Era berean, arratsaldean Gernika-Palestina herri ekimenak deitutako mobilizazioen jarraipena egingo dugu bai webgunean bai sare sozialetan.
Lanuztearen erreferentziazko ordutegia 11:00etatik 14:00etara izango da, eta 15:00ak arte luzatuko da ordu horretan amaitzen diren jardunaldietan. Arratsaldean 19:00etatik 22:00etara bitartean deitu dituzte lanuzteak.
☉ Hego Uribe
Itziar Atienza eta Itziar Ituño aktoreek bat egin dute Donostian Gazako genozidioa salatzeko egingo den manifestazioarekin
Palestina-Euskal Herria Elkartasun Batzordeek manifestazioa deitu dute irailaren 24an, asteazkenez, Donostian
Zinemaren eta kulturaren munduak bat egin du Palestina-Euskal Herria Elkartasun Batzordeek Gazako genozidioa salatzeko Donostian irailaren 24an egingo duten manifestazioarekin.
Eta deialdi horrekin bat egin dute Itziar Atienza galdakoztarrak eta Itziar Ituño basauriarrak.
Hain zuzen ere, Atienzak irakurri zuen atzo adierazpena Donostiako Victoria Eugenia Antzokiaren aurrean, Antonio De la Torre aktorearekin batera.
“Hitz egiten ari garen bitartean, haur errugabeak hiltzen ari dira Gazan”, adierazi dute.
‘The Voice of Hind Rajab’ filma
Manifestazioa irailaren 24an, asteazkenez, izango da Donostian 18:30etik aurrera.
Aurretik, ‘The Voice of Hind Rajab’ filma proiektatuko dute Zinemaldian.
Kaouther Ben Haniaren filmak Israelgo Armadaren eraso batean bere familia osoa, ama izan ezik, galtzen duen sei urteko neskato baten istorioa kontatzen du.
“Bere laguntza-oihuek ezin dute salbatu, eta erreskatatu nahi duten anbulantzia-taldeko kideak ere hiltzen dituzte”, aurreratu dute Palestina-Euskal Herria Elkartasun Batzordetik, eta gaineratu dute: “Ez da istorio isolatua, palestinarren egunerokoa da: suntsitutako familiak, suntsitutako ospitaleak eta 70.000 pertsona baino gehiago erailak”.
Palestina-Euskal Herria Elkartasun Batzordearen barruan honako kolektiboak daude: Artistas con Palestina, Campaña Final Comercio de Armas con Israel, Donostia Palestina, EAB Euskal Aktoreen Batasuna, EPE-thaia, Gernika Palestina Herri Ekimena, Gure Haurrak Ere Badira; Kulturatik, creadorks culturales con Palestina; Rescop eta Trabajadors del Cine x Palestina.
Argazkiak | Ehun arrigorriagar baino gehiagok Heidelberg enpresan gertatutako heriotza-istripua salatu dute herriko plazan
Azeituna con huesos, Keax, Reeler, Jaimones, Kruddö eta Silkat lehiatuko dira larunbatean, Rockeineko finalean
Basauriko Social Antzokiko zubia itxiko dute ibilgailuentzat, San Faustoko obrengatik
Argazkiak | Ehun arrigorriagar baino gehiagok Heidelberg enpresan gertatutako heriotza-istripua salatu dute herriko plazan
Argazkiak | Aldatxa eta Urbiko Lagunak, Basauriko jaietako buruhandienak!
Argazkiak | Jaietan etenaldia egin dute ehunka basauriarrek Palestinari elkartasun keinu bat egiteko
Bideoa | Dozenaka pertsona elkartu dira Arrigorriagan Heidelberg enpresan gertatutako lan-heriotza salatzeko
Bideoa | Berbalagun egitasmoa martxan da Basaurin eta Galdakaon, nobedade askorekin
