☉ Basauri
Kike Amonarriz: “Hego Uriben badaude elementuak euskara bizirik dagoela esateko”
Euskarak Hego Uriben bizi duen egoerari buruz, transmisioari buruz hitz egin dugu Kike Amonarrizekin. GEURIAren sorreraren inguruan ere galdetu diogu.
Maiatzaren 27an Basauriko Pozokoetxe Kultur Etxean izango da Kike Amonarriz (Tolosa, 1961) euskal filologoa, soziolinguista eta telebista-aurkezlea. ‘XXI. mendeko euskaldunak’ hitzaldia aurkeztuko du eta bertan “momentuaren garrantziaz, non gauden, nola aldatu zaigun ingurua eta zein aukera izango ditugun etorkizunari begira” gaien inguruan egingo du hausnarketa Amonarrizek.
Hego Uribe eskualdeak badu euskarazko komunikabidea, behingoz…
Bai. GEURIAren berri orain dela gutxi izan dut. Gaur egun komunikabideen alorra oso mundu konplexua da. Ez da erraza hedabide bat sortzea eta, alde horretatik, Hego Uribe bezalako eskualde batean euskara hutsezko komunikabidea eratzeak alde batetik iniziatiba badagoela esan nahi duela iruditzen zait eta, bestetik, hartzaileak badaudela.
Zein irizpide jarraitu behar du euskarazko hedabide berri batek kalean mantentzeko?
Edozein hedabideren kasuan bezala, lortu behar dena da interesgarria izatea eta hartzaile potentzialengana iristea. Hau da, kalitatezko produktu bat sortu behar da, jendeak duen behar bati erantzungo diona. Gainera, erdarazko komunikabideek eskaintzen ez duten zerbait eskaintzea lortuko balu eta euskaraz ez dakitenek sentituko balute zer edo zer galtzen ari direla, hori sekulakoa izango litzateke.
Ez da erraza euskarazko produktuak gizartean ezagutaraztea, hedatzea eta iraunaraztea
Erronka asko, komunikabide berri batentzat…
Bai, hala da. Hedabide berri batek, nire iritziz, bigarren erronka bat du beti: nola iritsi. Lan handia dago horren atzetik. Ez da nahikoa plazaratzea, gero iristea lortu behar du. Euskarazko komunikabide guztiok erronka handia daukagu alor horretan. Esaterako, bozgorailu txikiak ditugu. Ez da erraza euskarazko produktuak gizartean ezagutaraztea, hedatzea eta iraunaraztea. Produktuan, hedapenean eta kontsumoan izan behar dugu beti begirada.
Eta hedapenean eragile askok hartu behar dute parte…
Nire ustez, egoerarik interesgarriena eta emankorrena beti izan ohi da elkarlanaren bidea, hots, jendea inplikatzea eta produktuaren parte ere badela sentiaraztea. Horrek, ordea, lanketa bat eskatzen du: banaka-banaka irabazten dira irakurleak, ikusleak eta entzuleak, eta fideltasun hori gertuko harremanaren bidez lortzen da. Orduan, bide horretan zenbat eta jende gehiago inplikatu, agenteen elkarlana zenbat eta handiagoa izan, hobeto.
Euskal filologoa eta soziolinguista zaren aldetik, ezagutzen al duzu Hego Uribe eskualdean euskarak bizi duen egoera?
Bai, batez ere, Basauriko errealitate soziolinguistikoa ezagutzen dut. Garbi ikusten dut aurrerapen nabarmen bat egon dela. Unibertsitate garaian Basauriko azterketa soziolinguistikoa egiten ibili nintzen eta San Migelen euskararen transmisioa mantentzen zela ikusi nuen.
Kike Amonarriz eta Ludi Viguera basauriarra hizketan ‘Tribuaren berbak’ saioan :: Geuria
Galera San Migel eta Basauri erdigunearen artean zegoen orduan. Gaur egun, hogeita bost urtetik beherako gazte gehienek euskaraz ondo dakite eta hor publiko potentzial ikaragarria dago.
Hala ere, erabilera ez da hainbeste hedatu…
Ez, baina azken aldian euskararen aldeko ekimen eta mugimendu asko sortu dira. Hala nola, Basaurin Be Bagara. Nire iritziz, badaude elementuak esateko Hego Uribe eskualdean euskararen aldeko mugimendu bizia dagoela eta horri eman behar zaiola bultzada.
Euskara zentrala bihurtu behar da, eta gaiari zentralitatea aitortu
Etorkizunean euskarak aurrera egingo duela uste al duzu?
Kontuan izan behar dugu, ezagutzari dagokionez, lortu dugula -neurri handi batean behintzat- adin batetik beherako guztiek euskara ondo jakitea eta ulertzea. Horrek aukera ematen digu beste maila bateko helburuak planteatzeko. Euskara zentrala bihurtu behar da eta gaiari zentralitatea aitortu.
Nahiz eta tartean oztoporen bat aurkitu…
Oztopo guztiei aurre egin beharko diegu eta horretarako uste dut indarra badaukagula. Esate baterako, kanpotik sortzen zaizkigun oztopoak gainditzeko, LOMCE legea kasu, barruko indarrak landu behar ditugu: euskararen aldeko dinamikak sustatu, ilusioa zabaldu eta ekinbideak ugaldu, besteak beste.
Transmisioari begira, oso garrantzitsua da une hau, hamarkada hau eta belaunaldi hau
Euskararen transmisioari buruz zer duzu esateko?
Nerbioi ibaiaren inguruan landu dugun Tribuaren Berbak programan – maiatzaren 26an emitituko da– oso nabarmen ikusi dugu: euskara erabat galduta zegoen eskualdean eta 80ko hamarkadan berreskuratzen hasi zen. Gaur egun, fenomeno berria ari da gertatzen transmisioaren inguruan: gaztetan euskara ikasi, euskararen erabilera utzi, baina guraso bihurtu direnean seme-alabei euskararen transmisioa bermatzea, alegia. Hurrengo belaunaldiek euskara modu naturalean erabiltzea lortzen badugu, belaunaldi horren transmisioa bermatuko dugu. Horregatik oso garrantzitsua da une hau, hamarkada hau eta belaunaldi hau.
San Faustin kuadrillak Rocio Jaia ekarri du gaur Basaurira. Bertín Osborne, Isabel Pantoja eta bere seme Paquirrín, Albako dukesa, Rocio Jurado, María del Monte, Joaquín eta Tío Pepe bezalako pertsonaiak izan dira protagonista nagusiak. Era berean, lasterketak, zaldiak, ermandadeak, rocieroak eta prozesio honetako elementu guztiak izan dira, Rocio ermita bera barne.
☉ Basauri
Alex Garcia Galasen familia laguntzeko 11.245 euro lortu dituzte Basaurin
Basauriko tabernetan Basozelaiko Auzo Elkarteak jarritako itsulapiko solidarioak ekainera arte mantenduko dituzte, eta San Juan jaietan diru hori emango diote Alexen familiari
Alex Garcia Galas basauriarraren familia laguntzeko 11.245 euro bildu dituzte Basaurin. Basozelaiko El Maño Auzo Elkarteak asteburu solidarioa antolatu zuen apirila bukaeran eta jaialdi horretan bildutako dirua eman diote gaur Alexen familiari; zehazki, Tere Galas bere amari.
“Oso eskertuta nago gure herriari, eta oso hunkituta ikusita zelan irauli den Basauri Alex eta gu laguntzeko”, adierazi du Terek. Alex Thailandian ospitaleratuta egon zen bitartean senideek maileguak eskatu behar izan dituzte tratamentu medikuak ordaintzeko. “Jaso dugun dirua mailegu horiek ordaintzeko erabiliko dugu”, dio.
Alex pankreatitisak jota gaixotu zen otsailean Thailandian eta apirilaren 21era arte Bangkokeko ospitale batean izan zen. Orduan Gurutzetako ospitalera lekualdatu zuten, Espainiako Gobernuaren laguntzarekin.
Itsulapikoak saltokietan
Asteburu solidarioaz gain, Basozelaiko Auzo Elkarteak itsulapikoak jarri ditu Basauriko hainbat saltokitan eta tabernatan. Guztira, 80 itsulapiko.
“Ekitaldi solidario horiek antolatu aurretik, 80 itsulapiko inguru banatu genituen hainbat denda eta ostalaritza-establezimendutan, Alexentzat diru gehiago biltzeko. Diru hori Basozelaiko San Juan jaietan emango diogu familiari, itsulapikoak aste batzuk gehiago jarrita mantenduko ditugulako”, azaldu dute Jonatan Merinerok, Gorka del Riok, Esther Pérezek eta Angel Muñozek, Basozelaiko Auzo Elkarteko ordezkariek.
☉ Basauri
Rocio Jaia ekarriko du San Faustin kuadrillak Basauriko kaleetara
Maiatzaren 18an, larunbatez, egingo du Rocio Jaia San Faustin kuadrillak Basaurin. Guztira 70 lagunek hartuko dute parte “parodia paregabean”
San Faustin lotsagabe kuadrilla berriro aterako da Basauriko kaleetara, edo eurek esaten duten bezala, “Dos Caminoseko kaleetara”. Iaz Charles III.aren eta Camillaren koroatzea antzeztu zuten, eta aurten Rocio Jaia egingo dute maiatzaren 18an, larunbatez.
“Parodioa paregabea” egingo dutela diote: “Umorez beteriko ekitaldi paregabe batean, Bizkaiko herri xarmagarri eta turistiko honetako biztanleak Andaluziako ospakizun ikoniko honen berrinterpretazio barregarri baten lekuko izango dira”, diote.
Rocio jaia 12:30ean hasiko dute Arizgoitiko plazan eta oinezkoen kaleetatik (herriko euren lekurik gogokoena) zenbait geldialdi egingo dituzte: “Lasterketak, zaldiak, ermandadeak, rocieroak eta prozesio honetako elementu guztiak izango dira, Rocio ermita bera barne”.
“Farandulak ere parte hartuko du ekitaldian: Bertín Osborne, Isabel Pantoja eta bere seme Paquirrín, Albako dukesa, Rocio Jurado, María del Monte, Joaquín, Tío Pepe…”, diote. Guztira 70 lagunek parte hartuko dute erromeria honetan.
Akais taldearen kontzertua
San Isidro plazan bazkaria antolatu du San Faustinek Rocio jaian parte hartuko dutenekin. Eta, 18:00etan Akais taldearen kontzertua antolatu dute Begoñako Andra Mari kalean.
“Kultur aniztasuna ospatu nahi dugu, eta, aldi berean, dibertimendua eta barrea eragin. Rocio Jaia ekitaldi bikaina da eta gure parodia maitasunez eta umore onez beteta egongo da, non gure Dos Caminos maiteko herritar guztiek gozatzea espero dugun”, diote.
☉ Basauri
San Fausto plaza berria eraikitzeko lanak aste honetan hasiko dituzte, Basaurin
Lanak maiatzean hasi eta 12 hilabeteko epean bukatuko dituzte. “Hala ere, litekeena da plazaren zati bat lehenago erabiltzen hastea”, diote udal ordezkariek
Hemendik urtebetera San Fausto plaza, Trintxera ezizenez ezagunagoa, guztiz berrituta ikusiko dute basauriarrek. Hain zuzen ere, plaza berria eraikitzeko lanak aste honetan hasiko diztuzte, eta 12 hilabeteko epean bukatuko dituzte. “Hala ere, plazaren zati bat epe hori baino lehen erabiltzen hastea aurreikusten dugu”, diote udal ordezkariek.
Obrek ez dute eraginik izango egungo plazaren parterreko zuhaiztian, eta argiteria publikoa, hiri-altzariak eta zoladura guztiak berrituko dituzte.
Ingurunean integratutako harmaila bat eta berdegune zabalak izango ditu plazak, herritarrek duela bi urte bozketa bidez hala erabita.
“Plataforma berri bat eraikiko da, lotuko dituena Arizgoiti plazako bizitegi-eraikin berria, gaur egungo zubia eta Autonomia kalea, kalearen pare geratuko den plaza bat sortzeko”, diote.
San Fausto plaza berriak itxura hau izango du, Social Antzokitik ikusita // Basauriko Udala
Era berean, Florian Tolosa, Autonomia, Arizgoiti plaza eta San Fausto plaza beraren arteko konexioa hobetuko dituzte. “Konfigurazio berriari esker, oinez eta ibilgailuz iritsi ahal izango da plazaren ondoko etxebizitzetara, alboko kaleen arteko kota-diferentziak gaindituta”, diote.
“San Fausto Plaza berriak bi xede nagusi izango ditu: basauritarrek aisiaz gozatzeko eta lasai egoteko leku atsegin bat edukitzea, eta erabilera sozialetarako espazio bat sortzea, ekitaldi herrikoiak, kulturalak edota kirol-arlokoak egiteko”, diote.
UEFA Women’s Champions League txapelketako finala jokatuko dute maiatzaren 25ean Bilboko San Mamesen Bartzelonak eta Olymplique Lyonek.
Finaleko kopa Bizkaiko hainbat udalerritan izango da ikusgai, “herritarrek garaikurraren argazki bat egin ahal izan dezaten, baita emakumezkoen kirolari babesa adierazteko ere, kasu honetan, futbola protagonista dela”, diote.
Hego Uribe eskualdean, Basaurin soilik ikus daiteke UEFA Women’s Champions Leagueko kopa: gaur (maiatzak 14) eta bihar (maiatzak 15) Artunduaga kiroldegiko futbol zelaiaren gradetan jarri dute. Kopa ikusteko ordutegia da 09:00etatik 21:00etara.
Argazkiak / 1937ko bonbardaketetan hildako galdakoztarrak omendu dituzte gaur
Argazkiak / Rocio Jaia antolatu dute Basaurin, San Faustin erara
32. Ume Mendi Ibilaldia antolatu du Arrigorriagako Padura Mendi Taldeak
Argazkiak / 1937ko bonbardaketetan hildako galdakoztarrak omendu dituzte gaur
Argazkiak / Rocio Jaia antolatu dute Basaurin, San Faustin erara
Argazkiak / Usansolon metro geltokia erdigunean eskatzeko manifestazio goiztiarra egin dute herritarrek
Bideoa / Jon Atxutegi, Geltokia Erdigunean: “Hau ez da hemen bukatzen; mobilizazioekin jarraituko dugu”
Bideoa / Sute batek zazpi auto kaltetu ditu Ugaoko Gernika enparantzako aparkalekuan
