Sareak

☉ Zeberio

Nieves Barrenetxea Sáez: “Etengabeko borroka daukat pinturarekin”

Zeberioko emakumeak omendu ditu margolariak Maurizia Aldeiturriaga eta Leon Bilbaoren musika eta Zeberioganeko magia frontoiko horma erraldoian margotuz

|

Nieves Barrenetxea, Zeberioko aterpean // Geuria

Graduondoko lanaren emaitza da Barrenetxeak (Bilbo, 1974) eta beste lau gelakidek Zubialdeko frontoiaren horman margotu duten mural erraldoia. Zeberioko haraneko kolore berdeekin margotuta eta Maurizia Aldeiturriaga, Leon Bilbao eta Zeberioganeko Andra Mari ermita elementuekin jokatuz herriko emakumeak omendu nahi izan ditu, momentura arte zuria zen horma arruntari inoiz baino bizitza handiagoa eskainiz.

Barrenetxea, artelanaren aurrean // Geuria

Artea hurbiletik bizi izan baduzu ere, bete-betean hasi zara orain.
Artearen munduan murgildu baino lehen Bilboko moda denda baten eskaparatismo lanak egiten nituen. Urteek aurrera egin ahala komertzioa pikutara zihoala ikusi nuen. Horregatik arte ederrak ikasten hasi nintzen. Eskaparate lanak egin izanak ateak zabaldu zizkidan pintura-lanak egiteko. Hasierako asmoa karrera bukatzea eta umeentzako akademia bat irekitzea zen, eta bat-batean mundu mailako pandemia bat hasi zen. Garai hauetan akademia muntatzea ezinezkoa denez, pintura masterra egiten nabil momentu honetan, estatu mailako bakarra.

Danen Bilbao estudioa sortu zenuen.
Margotzen hasi nintzen garaian lotsa handia ematen zidan Nieves Barrenetxea bezala sinatzea eta ezizena asmatu nuen. Hasiera batean Danen Creativa izan zen, ‘Danen’ nire familia osatzen dugun hiru pertsonak izanik: nire bikotekidea eta nire alaba. Hasiera bateko Creativa hitza ordezkatu nuen, artearen munduan ‘kreatibo’ hitzak estigma duelako, zentzu negatibokoa. Horren ordez Bilbao jarri nuen, etxekoagoa. Baina lan akademikoak egiteko orduan Nieves Barrenetxea bezala sinatzen dut gaur egun, ni neu bezala.

Bitartean, Zeberioko aterpeko horman mural erraldoia margotu duzu.
Muralaren ideia karrerako laugarren mailako proiektu bezala prestatu nuen. Itxialdia dela eta proiektua airean gelditu zuen, baina edozein momentutan martxan jartzeko aukera zeukan, dena prest utzi nuelako. Pintura masterra hasi nuen eta proiektua Karlos Idirin alkateari eta unibertsitateari berari aurkeztu nion eta murala masterreko praktika izan da. Guk lana egin dugu bertan, eta Zeberioko Udalak muralak ekarri dituen gastuei aurre egin die.

Nieves Barrenetxea // Geuria

Mihise erraldoia praktiketarako.
Lagun batek esan ohi du mural bat egiten den bakoitzean diseinua etxetik eginda ekarri ohi dela eta margolariak margotu baino ez duela egin behar. Zeberioko muralaren kasuan, nik egin behar dudan lan hori barneratu behar izan dut; ezin dut makina bat banintz bezala funtzionatu. Erretratu bat egiten den bakoitzean, pertsona bera ezagutu behar da, interpretazio soila egiteko argazkilaritza badagoelako. Pintura ezer irudikatzea baino askoz gehiago da eta etengabeko borroka dago pintura eta ni artean: beti dago gure arteko elkarrizketa bat.

Murala batzuen artean landu duzue.
Masterreko lankideak izan dira: Jon Amorortu, Alex Martin Kasey, Fernando Couto eta Felipe Leal. Jon 30 urteko mutila da eta master bi dauzka; Fernando beste master bi dauzkan brasildar oso azkarra da; Alex ikuspegi piktoriko imaginario zoragarria duen artista da eta Daliren estiloa gogoratzen du, xehetasun ugarirekin; Felipe izugarria da brotxarekin eta Antonio Lópezen ikaslea izandakoa da. Boston artean egin dugu mural hau, margolan soila baino koadro bat balitz landuz: pintura eta espazioarekin etengabe negoziatuz. Bakoitzak modu propioan margotzen du eta pertsona oso ezberdinak gara baina hala eta guztiz ere elkarlanean aritu gara, kontsentsuz eta fusionatuta egongo bagina bezala margotuz.

Nolakoa izan da herriaren erantzuna murala ikustean?
Feedbacka oso aberasgarria izan da. Amama batek amantala kendu eta kalera joateko arropa jarri zuen horman egiten ari ginen hura ikusteko eta hori oso atsegina da. Esperientzia oso polita izan da, murala, koadroa eta herriaren esentzia batzen duen lana delako.

Nolakoa izan da hain mural handia margotzeak dakarren erronka?
Diseinuaren oztopo nagusia frontoiarekin konektatzen duen ezkerraldeko atea izan dugu. Horregatik, beronen gainean Leon Bilbaoren silueta margotzea erabaki genuen, berde koloreko tonu ilunetan. Margolanaren bestaldean Maurizia Aldeiturriaga dago, eta erdialdean, goiko aldean, Zeberioganeko Andra Mari ermita, beheko aldean futbol atea dagoelako. Murala margotzen ari ginela, herritarrak hurbildu zitzaizkigun ideiak emanez: arte ederretako ikasle gazte batek bere albokaren argazkiak bidali zizkigun Leonen siluetan integratzeko eta horrek diseinua aldatzea ekarri bazuen ere, zoragarri geratu da.

Prozesu berezirik murala sortzean?
Muralek orokorrean teknika bat dute eta pintore guztiok dugun helburu nagusia teknika hori menderatu eta estilo kreatibo propioa izatea da. Teknika horren kontrola eskuratuz, burutu nahi duzun horren kontrol teknikoa izango duzu. Muralek prozesu mekanikoak izan ohi dituzte baina Zeberioko mural honen kasuan ez da inolako teknikarik egon.

Baina bertan ageri diren elementuak definituta zenituen.
Proiektuaren ideia martxan jarri genuenean herriko emakumeen lana goraipatuko zuen mural bat egitea proposatu genuen. Mauriziak ez du aurkezpenik behar eta amama guztiak maite ditudan era berean asko miresten dudan erreferentzia da. Amamak memoriaren parte dira eta beraiek irakatsitakoak balio berezia dauka. Baserri baten ordez Zeberioganeko Andra Mari margotzea erabaki nuen, itxialdian bertako auzotar asko hurbildu direlako eta askotan bisitatu dudan lekua delako eta.

Nolako proiektutan hartu duzu parte?
Guztien artean, Iván Gómezen proiektu batean graduko kolaborazio-praktikak egin ditut, eta lana Bilboko Azkuna Zentroan egon da urtarrilaren hasiera arte. Iván bera unibertsitatera etorri eta bere proiektua aurkeztu zigun. Hasiera batean 15 pertsonek parte hartzeko asmoa izan genuen, baina konfinamenduaren eraginez zazpira jaitsi zen kopurua. Oso aberasgarria izan da, konfinamenduan murgilduta errutinatik irteteko eta lankideekin harremanetan egoteko aukera eman digulako.

Zein izan zen zure ekarpena Gómezen proiektuan?
Site Specific bat egin nuen: kubo zurian existitzen ez zen 2,60 metroko pilare bat eraiki nuen. Argi arrakala bat da, eta barrualdean aldez aurretik existitzen ez zen zutabe bat ageri da.

Zeberiogane ermitaren margolana // Geuria

Maria Rivero lagun minak Parentesiak diskoko proposamena ere egin zizun.
Berarekin egiten dudan bigarren kolaborazioa izan da; bion arteko harremana ezin hobea izan da betidanik. Azken disko hau oso berezia da Mariarentzat eta lan asko egin genuen bion artean, nik aurretik egindako lanak arakatuz eta proiektu honen norabidea erabakiz. Parentesiaken lanerako, unibertsitaterako margotu nuen koadro bat erreferentzia bezala hartu eta moldatu genuen, geruzen bidezko artelana sortu arte, gauzak erakutsiz eta ezkutatuz nolabait eta egotea, ez egotearekin batera sortzen den jokoa erakustaraziz.

Koronabirusak eraginik izan al du zure bizitzan eta ekoizpen lanean?
Gradu amaierako lanean harrapatu ninduen eta berau behar bezala garatzeko oztopo ugari izan nituen. Unibertsitatera joateari uzteak prozesu kreatiboaren desagerpena ekarri zidan eta blokeatu egin nintzen. Ez nintzen gai idazteko ez eta argi pentsatzeko ere. Horri guztiari etxetik irten gabe egotea gehitu behar zaio.

Eta itxialdian bertan ezin izan zenuen ezer sortu?
Itxialdia baino lehen erabat murgilduta nengoen ikus-entzunezkoen munduan, baina konfinamenduak pinturara bueltatzera behartu ninduen, eta erretratuak sortzen hasi nintzen. Baina beldurgarria izan zen, aurpegirik gabeko erretratuak zirelako, Buruzapietan oinarrituta. Momentu honetan isiltasunean murgilduta nago. Batzuetan gehiegi pentsatzen dut eta momentu honetan prozesu pertsonal batean murgilduta nago, pinturarekin etengabeko lehian. Oso pertsona urduria naiz, eta isiltasuna pintatzen hasi naiz bizitzen ari garen garai lasai honetan.

Maria Rivero: “Jendeak nor naizen uler dezan sortu dut ‘Parentesiak’ lana”

☉ Zeberio

Zeberioko ikasleek bertoko bazterrak erakutsiko dizkiete Siziliako umeei

“Gure ikasleek Euskal Herriko naturguneak landu dituzte eta Siziliako umeak bertara datozenean leku horiek ezagutzeko bisita antolatu dute”

|

Zubialde eskolako ikasleak, Sizilian// Zubialde Eskola

Zubialde eskolako 6. mailako 15 ikasle apirilaren 19an itzuliko dira Siziliako Kataniako Guglielmo Marconi zentroan (Lentini, Katania, Sizilia) egiten ari diren egonalditik. Bertako ikasleekin zazpi egunez elkartrukea egiten ari dira egun hauetan. Nuria Korta Zubialde eskolako zuzendariak GEURIAri azaldu moduan, Siziliakoak hilaren 28an etorriko dira Zeberiora bueltan eta harrera egiteko eskola komunitate osoa egongo da herrian: “Gainera, herri afaria antolatu diegu Siziliakoei apirilaren 30ean, igandea”.

“Eskolako hirugarren zikloko ikasleak, seigarren mailakoak bereziki izan ohi dira elkartruke hauetan parte hartzen duten umeak”. Joan den apirilaren 13an abiatu ziren Zubialdeko umeak Siziliara. Bestalde, Kortak ingelesa ikastearen balioa azpimarratu du eta haurrak urtero atzerrira doazenean horixe lantzen dutela gehitu du: “Bidaia prestatzerakoan, harremanetan ipintzen gara atzerriko zentroarekin eta proiektu bat diseinatzen da. Bertako egoera esanguratsu horretan lantzen dute ingelesa”.

Zubialde eskolako ikasleak, Loiuko aireportuan // Zubialde Eskola

Aurtengo gaia naturagaz lotura duen bisita programa bat sortzea izan da: “Gure ikasleek Euskal Herriko naturguneak landu dituzte eta Siziliako umeak bertara datozenean leku horiek ezagutzeko bisita antolatu dute eta zeberioztar gazteak izango dira bisita horien gidariak”. Kortak adibide bat ipini du: “Zumaiako Flyscha bisitatzeko lanketa bat egin dute inglesez, eta egun hauetan gauza bera egiten ari dira Italiako ikasleak, bertako naturguneekin”.

Osorik irakurri

☉ Zeberio

Umeen herri kirolak antolatu ditu Zeberioko Txubelasu elkarteak Zubialden

Txapelketa 10:00etan izango da eta herritarrak deitu dituzte umeak animatzeko

|

Haur bat, Etxebarriko Euskal Jaian, 2028an // Geuria

Datorren apirilaren 14an umeentzako herri kirolak antolatu ditu Txubelasu Guraso Elkarteak Zubialdeko frontoian. Txapelketa 10:00etan izango da eta herritarrak deitu dituzte umeak animatzeko.

Kirol probak amaituta, indaba jana prestatu dute frontoiaren alboko aterpean, 14:30ak eta 15:00ak aldera eta indaba platerrak ura, postrea eta kafea izango du ere.

Helduek 13 euro ordaindu beharko dituzte eta sei urtetik gorako umeek, 10 euro. Txartelak Herriko Tabernan, Amañen, Maribiren dendan eta Taberna Zaharrean lortu ahal direla iragarri dute Txubelasu Guraso Elkartetik.

Osorik irakurri

☉ Zeberio

Arantza Perez Etxebarria: «Denok gara bat Mandoia Pelota Klubean; presidenterik ez dago»

Zeberioko pilota eskolak gaur egungoen eta datozen umeen etorkizunean izango duen aztarnaz hitz egin digu, aurten Zubialde auzoan konpondu behar duten pilotalekuan bertan

|

Arantza eta Esku Pilota eskolako kirolari bat / Geuria

Arantza Perez Etxebarria (Zeberio, 1979) Zeberioko Mandoia Pelota Klubeko presidentea da “paperetan”. Zaila egiten zaio bere burua “zuzendari” moduan definitzea eta are gehiago kamera baten aurrean ipintzea. Zeberioztarrak klubaren atzean lan egiten duten herritarren ahalegina azpimarratu du, tartean Beñat García zaratamarraren lan bikaina goraipatu du.

Zeberioko pilota eskolak gaur egungoen eta datozen umeen etorkizunean izango duen aztarnaz hitz egin digu, aurten Zubialde auzoan konpondu behar duten pilotalekuan bertan. Izan ere, neguko hezetasunak eta euriteek umeen entrenamenduak baldintzatu dituzte eta frontoian egin beharreko obra horien garrantzia azpimarratu du.

Klubeko paperetan zuzendari lez agertzen zara, Arantza. Badakigu, hala ere, zuzendari moduan aurkeztea ez duzula gogoko.
‘Presidente’ hitza ez zait batere gustatzen baina egia da esparru administratiboan klubeko zuzendari lez agertzen naizela. Hala da.

Eta nolako erronka da zuretzat, eta klubaren atzean dagoen lantaldearentzat, noski, Zeberioko pilota eskola kudeatzea?
Nik ez nuke erronka lez definituko; zirkunstantziek egoera honetara ekarri ninduten eta presidente lanak egitea proposatu zidaten. Hala ere, klub honen atzean ez dago arduradun bakarra; denok gara bat Zeberioko Mandoia Pelota Klubean. Gauza da klub bezala sortu ahal izateko izenak behar zirela, taldearen egitura modu legalean sortzeko, beste hitz batzuetan azalduta.

2023an hartu zenuen kargu honen ardura zure lantaldearekin. Nolako esperientzia izaten ari da erantzukizun hain handia duen klub honen norabidea zehaztearena?
Pozik nago, egia esateko. Azken batean, esperientzia honen bidez erakusten ari gara emakumeok ere era honetako beharrak egiteko gai garela.

Zeberioko Mandoia Pelota Klubak eskola ugari eta partida dezente antolatu izan ditu. Herritarrek ba al dakite nolako lana dagoen Mandoia bezalako pilota klub baten atzean? Lantaldeak bloke baten modura egiten du lan: Whatsapp talde bat dugu gure artean lana antolatu ahal izateko. Lan gogorrena ikasturte hasieran izan ohi da guretzat. Abuztuko eta iraileko aste horietan Bizkaiko Pilota Federazioarekin harremanetan ipintzen gara haurren izen-emateak, kategorien sailkapena, fitxak eta behar bestekoak burutzeko. Ikasturtea antolatzeko, alegia. Arlo ekonomikotik, gure aurrekontua antolatu eta klubeko dirua zertara bideratuko dugun ere erabaki behar da, eta horrek ere lan handia eta buruhausteak ematen ditu.

Eskualdeko esku-pilotaz berba egiten denean Zaratamo izan ohi da erreferentziazko herria, askotan. Nolako pisua dauka pilotak Zeberion?
Zaratamoren ospea bertatik irten diren pilotari famatuengatik izango da ziurrenik, baina Zeberion ere betidanik izan dugu frontoia eta herritarrek betidanik jokatu dute kirol honetan. Arraroa bada ere eta esku-pilotarekiko pasio handia egon bada ere, esku-pilota taldea izan da faltan izan dugun gauza bakarra.

Arraroa da, gero! Eta zer egiten zuen pilota gustuko zuen Zeberioko jendeak, orduan?
Duela urte asko Zeberiok pilota eskola bazuen, baina desagertu egin zen, eta duela hiruzpalau urte esku-pilota taldea sortu zuten herrian. Ordura arte inguruko herrietara joaten zen jendea esku-pilotan jokatzen ikastera eta praktikatzera: Zaratamora, Igorreko esku-pilota taldera… Orain, aldiz, Zeberion daukagu esku-pilotan jokatzeko aukera.

Arraroa bada ere eta esku-pilotarekiko pasio handia egon bada ere, esku-pilota taldea izan da faltan izan dugun gauza bakarra.

 

Zenbat umek osatzen dute Mandoia Pelota Kluba?
30 inguruk. Egia da badirela noizean behin fitxarik gabe jokatzera datozen umeak, baina kasu puntualak izan ohi dira, normalean kirolarekin lehen kontaktua egitera datozelako, proba modura. 

30 neska-mutil, beraz. Horietatik zenbat neska eta zenbat mutil?
Mutilak dira nagusi Zeberion. Gure eskolan lau neska baino ez ditugu. 

Momentuz kopurua oso urria da, baina historian atzera begiratuta eta feminismoaren ikuspuntutik ikusita betiere, garapenik izan dela esango zenuke nesken partaidetzaren esparruari dagokionez?
Lehen pentsaezina zen emakumeak pilotan jokatzen ikustea. Baina esan beharrekoa da futbola bezalako kirol nagusiek ere emakume asko eraman dituztela, bai Zeberion, baita Euskal Herrian ere. Honekin esan nahi dudana da Zeberion esku-pilotan aritzen ez ziren emakumeak futbolean aritzen zirela, herrian emakumezkoen futbol taldea egon bazegoelako. Esku-pilotak ez zuen zorte hori izan, tamalez, eta ez dakit zein izan zitekeen horren arrazoia, egia esateko. 

Eta pilotan emakume gehiago izateko formula zein izan liteke? Denbora kontua, agian?
Gero eta emakume gehiago dago esku-pilotan: bai entrenatzen, bai modu profesionalean jokatzen. Hori horrela da. Egoerak hobera egingo du, ziur, baina apurka-apurka. Ez da egun batetik bestera gertatuko den egoera izango.

Zu berez zeberioztarra zara, emakumea eta Mandoia Pelota Klubeko zuzendaria. Esku-pilota praktikatu ahal izan duzu inoiz?
Praktikatu berez ez, baina betidanik gustuko izan dut. Herretako eta profesionalen partidak ikustera joan izan naiz beti, baita herriko jaietan ere. Bi seme ditut eta esku-pilotan jo eta su dihardute biek. Azken batean horixe da asmoa, gazteek eta atzetik datozen umeek klub bat izatea maite duten kirol hau praktikatu ahal izateko.

Mandoia Pelota Klubak hiruzpalau urte besterik ez ditu. Nola ikusten duzu hemendik urte batzuetara? Herriko umeek maila profesionalean jokatzera iristeko erreminta modura erabili ahal izango dute?
Hori umeen esku dago. Nabarmendu nahi nuke entrenatzailerik onena dugula Zeberion: Beñat Garcia. Haurrak primeran entrenatzeaz gainera, psikologo modura lan izugarria egiten du haiekin eta umeak zein herritarrak benetan pozik daude berarekin.

Zer esan dezakezu Zubialdeko frontoiaz?
Leku oso onean kokatuta dago eta polita bezain handia da Zeberiokoa. Aukera asko ematen ditu jarduera ezberdinak antolatu ahal izateko: partidak jokatzeko, entrenamendu saioetarako… Frontoi asko laburtxoak dira eta jarduera ezberdinak antolatzeko arazoak izan ohi dituzte.

Hala ere Zeberioko frontoi honek konponketa garrantzitsu batzuk baditu faltan.
Itxura batean ondo dago, baina negu aldera, euria eta hotza datozenean, arazoak izaten hasi gara hezetasunarekin, entrenamendu saio asko bertan behera utzi behar izateraino. Astean zehar euri asko egiten duenean, asteburuko federazioko partidetan eragina du horrek guztiak eta ezin izan dira jokatu; “partxeak” ipini baditugu ere, zorua urez betetzen da. 

Zer dio Udalak honen inguruan?
Udala laguntzeko prest agertu da lehen momentutik eta egoeraren jakitun da. Etengabeko harremanetan gaude udal ordezkariekin eta aurtengo obra nagusia frontoian egingo dutela esan digute. Berez, obrari argi berdea eman diote. Hala ere, era honetako jarduketek denbora behar izaten dute eta guk ez dakigu noiz hasiko diren, ezta zer nolako jarduketa egingo duten ere.

Osorik irakurri

☉ Zeberio

Zeberiora ekarriko dituzte Bizkaia Cupeko finaleko esku pilota partidak asteburuan

Partidak apirilaren 13an jokatuko dituzte, 10:00etatik aurrera, Zubialdeko frontoian

|

Asier Ruiz de Infante eta Zuhaitz Etxebarria // Mandoia Pelota Kluba

Bizkaia Cupeko esku pilotako partidak Lemoan antolatu behar zituzten asteburu honetan, baina bertako kiroldegiko langileen grebaren ondorioz Zeberioko Zubialde auzoko pilotalekuan jokatuko dituzte datorren apirilaren 13an, 10:00etan.

Gazteak C mailan Mandoiatik Zuhaitz Etxebarria eta Asier Ruiz de Infante Olaburu 6ren aurka lehiatuko dira. Bizkaiko banakako txapelketa Mandoiako Zuhaitz Etxebarriak irabazi zuen Adiskideko Aritz Ojedaren aurkako norgehiagokan, joan den urtarrilaren 12an, Zeanuriko frontoian.

Bizkaia Cup | Zeberioko partidak

Apirilak 13, zapatua

10:00
Eskuz binaka emakumezkoak
Lagun Artea EM – Durango

Eskuz binaka Kadeteak C
Lemoa – Durango

Eskuz binaka Gazteak C
Mandoia – Olaburu 6

Eskuz binaka Kadeteak A
Lemoa – Markina 1

Osorik irakurri

☉ Zeberio

Argazkiak / Zeberioko Ermitabarrin bukatu da Korrikako 23. edizioa Hego Uribe eskualdean

Eskualdeko azken argazkiak egin ditugu Zeberioko Ermitabarri auzoan. Bertatik herritar ugari igaro dira, Arratiara bidean, eguzkipean

|

Eskualdeko azken argazkiak egin ditugu Zeberioko Ermitabarri auzoan. Bertatik herritar ausart ugari igaro dira aldapan gora, Arratiara bidean, eguzkipean.

Osorik irakurri